İşler Güçler dizisi oyuncularından sadi karakterine can veren Sadi Celil Cengiz anneannesiyle çerkesce konuştu. Çerkeslerin kalbini kazanan Sadi Celil Cengiz'e teşekkürü bende bir çerkes olarak borç bilirim.
Teşekkürler İşler Güçler !
Bir İlk Adıgabze ( Çerkesce ) Bir Dizide Kullanıldı.
İşler Güçler dizisi oyuncularından sadi karakterine can veren Sadi Celil Cengiz anneannesiyle çerkesce konuştu. Çerkeslerin kalbini kazanan Sadi Celil Cengiz'e teşekkürü bende bir çerkes olarak borç bilirim.
Teşekkürler İşler Güçler !
. DIYASPOREM CHIPSEW DE ADIGHEXER, SITIM CHIQHUE DIG'ICHIWICINUR?!.
YanıtlaSil.
Axhretir pejiw zy f'ech mixhuxem; dy Adighexer yigyiry g'aaqhapts'enure, Qafqas Zawem
chiqhue dy hadecxue – hanecxuexem ya hadecxue – hanecxuexemre haxem ya binxemre
kuedk'e ya nexhiber JENOSYDICXUE yirac'il'exew zeteeziwik'axem, Adighebzem pejiwe
zyk' yeg'u g'amixhu ya txik'e systemir (SLAV TXIK'ER) dy Adighebzem yeg'u g'axhuiw ja-
anure Adighexer yigyiry daqhaguivenus!.. Adighexer, yilhes bqhuic' lhandere dizeriguivar
habi hatk'e ze yiryquin xueey-a?.. Diyasporemk'e g'aminewe, XEKUIMY Adighebze daxer
chiziqhuipchejxer kued xhuas!.. Lheguim g'ichidqhalheqhua internet syte psalhachh'am
har, naxue didewe g'eeqhalhaqhuir, g'ee-uater:
.
. Adıgece, Kabardeyde de 'Can Çekişiyor' - Çerkesya
. cherkessia.net/news_detail.php?id=3316 10 Şubat 2010
.
Xekuim chipsew dy lhepqaqhuxer xuytxe-am!.. Habixem zyk' ya maq g'iraqhak'ifinu-am!..
Diyasporem chipsew de Adighexer sitim chiqhue dig'ichiwicipenur?.. Adighebzer dymi-aj
xhua newijh dig'ichiwicinur?.. Adighexer; habi hatk'e dimiguivewe, psinc'ewe dig'awiciwe,
alternatyfince dy txik'e system zaque g'axhu "Adighe Txik'er" system daxer g'aatchtewe
zeeth'awe dixueejhen xueey-a?.. Adighe pejxer zyk' deeguipsisa; ha dy lhepq uexuiqhue
kritiky didem dy nexer xuediwif'its'ime, Halih' Lhap'em, Adighebzem yi h'eesepir dawere
yettijifinu? Dy cexyd lhap'exem ya ne-uxem dawere deeplhijifinu?.. "C'eble Adighexer de
g'idebghink'ey xhuins!.." jit-awe zyk' dygu g'ak'-a?!. Nit'e; deeplhiwre, dy jaqhueqhuxem
ji-ac'e daxuexhuiwre dy Adighebze daxemre dy Adighe Kuiltur daxemre dqhal'enu?.. Fe
dy ts'ixuxem ze nivjizo-ajir: Adighebzer hapxuedew deeplhiwre dqhaal'eme, dy zemanim
chipsewa de Adighexer, habi yi veebalim yflah' dyqhaxhuin-am! Halih' Lhap'em; axhretim
habi yi h'eesepir cheettijifin-am! Ha dy lhepq uexuiqhue lhap’e didem ze deeguipsisijime,
de Adighexem deejk’e nexhif’ xhuinuwe g’ischoxhuir!..14.03.2017 YEMUZ Yilmez
.
T’EG’U NEXH C’EXIWE GUI ZILHITTEN XUEEYIR:
Cir queciws zerylheqhuar, zyguiry ADIGHE PEJ g'axhu Adighe Cuweeyim! Guik’e psek’e
Adighe ts’ixuim yi quec Adighecir, “Adigher zeriguipsisen xueeyim” xuedew meguipsiser!..
Adighe Cuweeyim chyqhuisem cir, Adighe Guipsisek’ek'e yiqhaguipsisewre g'eeqhaafer,
g'eeqhawigyir dig'aziqhac'a dy Halih' Lhap'em; Adighery zy qhuise cim xuedew “Adighew
yiqhaguipsisejin” chh'ak'e!.. Hawe dy zemanim chipsew Adighexem kuedk’e ya nexhibem;
Adighe Guipsisek’e daxer yaqhag’uediwe Adighe Chenim xame zerixuexhuaxem chh’ak’e,
nobe haxer; daxe – daxewe zeguiri-uejifxe-am, yiryquiw f’iwe zerilhaqhuijifxe-am!.. Haxer
g’itxezilhh’aaxer; dy Adighe Kuiltur daxer yaxuemicekyiwe, dy ts’ixuxer g’aziqhaapts’ewe
ziqhah’awleey dy jaqhueqhu xamexerras!.. Adighexem ha g’axhuiqhar tlhaqhuifiwe Halih’
Lhap’em g’idjy-axery zaxuewe g’idguiri-ueme, xeg’uedejiniqham, nexh mixuymiwe gyawir
xhuijiniqham dig’eelifinus!.. Xamexem yaxuelajhe dy ts’ixuxem zag’eedmiqhaqhaapts’ew
zadmiqhaqhah’awleeyiwe, dizedelajhewe dixueejhefime, zerilhepqk’e zig’adiwijhijifinus!..
.
Ya Rabbyy!
Adighexer; sitim chiqhuew p'ere zerijilek'e dig'awiciw, Adighe Guipsisek'ek'e diguipsisewre
dizedelajhewe dichixueejhenur?!. 14.03.2017 YEMUZ Yilmez
Adighexem; dy weredxer, “Adighe Txik’er” daxemk’e ttxiwre ya meqaame daxexemk’e
YanıtlaSilhabixem dag’eegeme, xamexem dy ADIGHEBZE DAXER yaqhal’efin-am!.. YEMUZ Y.
.
. ADIGHE NISE
.
Adighe pcinem c’iguir g’ipegeme
Woyre, nise yidoce!
Bje-uipe geguim quajer zexyceme
Xhuexhuibjhe wiser psem zexydzijime
Adighe nise wine yidocere
Woyre, nise yidoce!
.
YI G’ITEEQHAZEJIR:
Yeey jy, Adighe lhaxe
Yeey jy, dy xabze daxe
Daryy achh’axu, qaame apchexu
Ne f’its’e nexu gegu wimipsexu
Adighe nise wine yidocere
Woyre, nise yidoce!
.
H’azir uipexuiw dy chawe wardexem
Woyre, nise yidoce!
Dy lhepq guiric’er ya weredademe
Diqhar zexhuapser ya dicheyideme
Adighe nise wine yidocere
Woyre, nise yidoce!
.
YI G’ITEEQHAZEJIR:
Yeey jy, Adighe lhaxe
Yeey jy, dy xabze daxe
Daryy achh’axu, qaame apchexu
Ne f’its’e nexu gegu wimipsexu
Adighe nise wine yidocere
Woyre, nise yidoce!
.
Qhaatxem yi daxer weram g’idyh’ame
Woyre, nise yidoce!
Bjhih’am yi bevir jheguim g’idylhh’ame
G’aalhxua mazec’er yi nemis chipqame
Adighe nise wine yidocere
Woyre, nise yidoce!
.
YI G’ITEEQHAZEJIR:
Yeey jy, Adighe lhaxe
Yeey jy, dy xabze daxe
Daryy achh’axu, qaame apchexu
Ne f’its’e nexu gegu wimipsexu
Adighe nise wine yidocere
Woyre, nise yidoce!
.
Yi fowijh mater dade yiquiteme
Woyre, nise yidoce!
Pceplhife uipem xuah’ir fowichh’ame
F’iqhue g’eepxhixir wecxiw g’itteecxeme
Adighe nise wine yidocere
Woyre, nise yidoce!
.
YI G’ITEEQHAZEJIR: (t’o)
Yeey jy, Adighe lhaxe
Yeey jy, dy xabze daxe
Daryy achh’axu, qaame apchexu
Ne f’its’e nexu gegu wimipsexu
Adighe nise wine yidocere
Woyre, nise yidoce!
.
.
WY KUEC’IM SICHIQHAJEEY!
.
“Qhogu jije sig’yk’iry nobe
Se h’ac’ew sig’ipxueg’uas! (2)”
“Zi apl’e g’izecek’ zaquey
Zi wipc’ey wig’izemiwipc’! (2)”
.
YI G’ITEEQHAZEJIR:
Hade xekuijhiw Qafqasiw,
We sy pse, we sy duneey!
Xame xeku sicheezecasy
Wy kuec’im sichiqhajeey!
.
“G’isxuefh’y zi c’ag’ue f’its’e
Seecasy teep’en g’isxuefc’! (2)”
“Sidefceey Uachh’amaxuejhimy
Sy jheguir yezivqhaqhac’! (2)”
.
YI G’ITEEQHAZEJIR:
Hade xekuijhiw Qafqasiw,
We sy pse, we sy duneey!
Xame xeku sicheezecasy
Wy kuec’im sichiqhajeey!
.
“Se syguim xelhxer yigyipstu
Guimaxew g’ipxues-uetens! (2)”
“Sy guic’em yi chexu guipsisery
T’eg’u – t’eg’uiw g’ipxues-uetens! (2)”
.
YI G’ITEEQHAZEJIR:
Hade xekuijhiw Qafqasiw,
We sy pse, we sy duneey!
Xame xeku sicheezecasy
Wy kuec’im sichiqhajeey!
.
“Qhogu hane jije teetaxem
Ya weredim g’ic’ede-uik’! (2)”
“Zeeyincew g’ana wy binxemy
Wy bqhaafe yaxuize-uix! (2)”
.
YI G’ITEEQHAZEJIR: (t’o)
Hade xekuijhiw Qafqasiw,
We sy pse, we sy duneey!
Xame xeku sicheezecasy
Wy kuec’im sichiqhajeey!
Adighexem; dy weredxer, “Adighe Txik’er” daxemk’e ttxiwre ya meqaame daxexemk’e
YanıtlaSilhabixem dag’eegeme, xamexem dy ADIGHEBZE DAXER yaqhal’efin-am!.. YEMUZ Y.
.
PSI-ARICEM YI WEREDIR
.
“Psi-aricem wig’ymik’ weey xeey,
Yi k’e miqhuem wyg’uedenus! (2)”
.
YI G’ITEEQHAZEJIR:
“Yman wy-am wig’amig’ue ser miqhue sy daxe,
Wery sery dawik’insy! (2)”
.
“Psi-aricem wig’ymik’ weey xeey,
Wawik’imy wispimik’ we! (2)”
.
YI G’ITEEQHAZEJIR:
“Yman wy-am wig’amig’ue ser miqhue sy daxe,
Wery sery dawik’insy! (2)”
.
“Qayserijhim yi qhuemiler,
H’akuk’ere yaqhaajhe. (2)”
.
“Mi weredir g’icheezqhaajhem, ser miqhue sy daxe,
Back’ere sawik’as se! (2)”
.
“Mo daqhijhir wes quelensy weey xeey,
Wy qacenir ne quelensy! (2)”
.
YI G’ITEEQHAZEJIR:
“Yman wy-am wig’amig’ue ser miqhue sy daxe,
Wery sery dawik’insy! (2)”
.
“Chh’aqhuimjexer g’i-uizoxir weey xeey,
F’iwe slhaqhuim a xuizoc’ se! (2)”
.
YI G’ITEEQHAZEJIR:
“Yman wy-am wig’amig’ue ser miqhue sy daxe,
Wery sery dawik’insy! (2)”
.
Winem c'esxem dig’aamic’ew, ser miqhue sy daxe,
Guibqham yisxem dig’aac’ay de!
.
“Winem c'esxem dig’aamic’ew, hadidid miqhue,
Guibqham yisxem dig’aac’ay de! (2)”
.
(Mi Adighe weredir daxes! MEMXAQH Yngyila habi kuediw daxewe g'oger!
Adighe C’aleqhualexer; “Adighe Txik’er” zirah’awe habi zeey xuexhuijxeme,
Adighe Kuilturim c’exiw zeey xuexhuijifinuxes!.. Har yaqhazac’eme, Adighe
Kuilturim c’exiw zig’ywjhijinure dy Adighem yi nasipim zig’yqhaza xhuinus!..
2016 Qha. YEMUZ Y.)
.
GUI ZILHITEN XUEEYIR:
Adighe pcinalhe c’eniqhalejhxem; zyk’ miguivexew, Adighe pcinalhexem ya
meqaamexem ya notexer yatxiwe witikuim g’iralhh’ame kuediw f’i xhuins!..
2016 Qha. YEMUZ Y.
.
.
. ALHIN TS’IG’UIR
.
Alhin ts’ig’uiry mic’e zaques.
Zaqueniqhar se g’izoh’alhek’!
“Se slhek’ateme “Sy pse!” bjes-awre
Qhaac’e sy-ar werk’e nezqhag’uent! (2)”
.
Nobey mag’uery nijebey mag’uer!
Sy c’aleqhue sf’og’uer dawe sc’in?
“Dy zeriziwre g’ua yilhesxery
Qhaac’em chichiw se g’isxuemibjin! (2)”
.
Wig’izoplhiry woplhixijiry,
Wy ne f’its’exemk’e wig’izoplh!
“We wizeplhiry sermiraw hara?
Neqhuec’ gueriw chitime siwinexhua! (2)”
.
Lerips ts’ig’uiry zepochachery
Lhaqhuiniqha nepsxer g’ochechex!
“Ziteechachery pxirysik’iwre
Sitiw f’iche eeyiwe wislheqhua! (2)”
.
Alhin ts’ig’uiry mic’e zaques.
Zaqueniqhar se g’izoh’alhek’!
“Se slhek’ateme “Sy pse!” bjes-awre
Qhaac’e sy-ar werk’e nezqhag’uent! (2)”
.
.
. ADIGHE NISE
.
Adighe pcinem c’iguir g’ipegeme
Woyre, nise yidoce!
Bje-uipe geguim quajer zexyceme
Xhuexhuibjhe wiser psem zexydzijime
Adighe nise wine yidocere
Woyre, nise yidoce!
.
YI G’ITEEQHAZEJIR:
Yeey jy, Adighe lhaxe
Yeey jy, dy xabze daxe
Daryy achh’axu, qaame apchexu
Ne f’its’e nexu gegu wimipsexu
Adighe nise wine yidocere
Woyre, nise yidoce!
.
H’azir uipexuiw dy chawe wardexem
Woyre, nise yidoce!
Dy lhepq guiric’er ya weredademe
Diqhar zexhuapser ya dicheyideme
Adighe nise wine yidocere
Woyre, nise yidoce!
.
YI G’ITEEQHAZEJIR:
Yeey jy, Adighe lhaxe
Yeey jy, dy xabze daxe
Daryy achh’axu, qaame apchexu
Ne f’its’e nexu gegu wimipsexu
Adighe nise wine yidocere
Woyre, nise yidoce!
.
Qhaatxem yi daxer weram g’idyh’ame
Woyre, nise yidoce!
Bjhih’am yi bevir jheguim g’idylhh’ame
G’aalhxua mazec’er yi nemis chipqame
Adighe nise wine yidocere
Woyre, nise yidoce!
.
YI G’ITEEQHAZEJIR:
Yeey jy, Adighe lhaxe
Yeey jy, dy xabze daxe
Daryy achh’axu, qaame apchexu
Ne f’its’e nexu gegu wimipsexu
Adighe nise wine yidocere
Woyre, nise yidoce!
.
Yi fowijh mater dade yiquiteme
Woyre, nise yidoce!
Pceplhife uipem xuah’ir fowichh’ame
F’iqhue g’eepxhixir wecxiw g’itteecxeme
Adighe nise wine yidocere
Woyre, nise yidoce!
.
YI G’ITEEQHAZEJIR: (t’o)
Yeey jy, Adighe lhaxe
Yeey jy, dy xabze daxe
Daryy achh’axu, qaame apchexu
Ne f’its’e nexu gegu wimipsexu
Adighe nise wine yidocere
Woyre, nise yidoce!
.
YanıtlaSil. ADIGHEBZEM YI DIYALEKYTXEM YA ZE-AH’AQHU ALFABEXER
.
. Adighebzem yi diyalekytxem ya ze-ah’aqhu alfabexer; “h’arf alfabe, maq
. alfabe, transkripsiyon alfabe” xhuiwe l’ewjhiqhuychiw zechh’achok’xer.
.
1. ADIGHEBZEM YI DIYALEKYTXEM YA ZE-AH’AQHU H’ARF ALFABER
.
. Adighebzem yi diyalekytxem ya ze-ah’aqhu g’axu h’arf alfabem, h’arf 27re
. naqhiche 2re yi-as.
. Adighebzem yi diyalekytxem ya ze-ah’aqhu h’arf alfabem yi h’arfxer mixers:
. a, b, c, ç, d, e, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, p, q, r, s, t, u, v, w, x, y, z.
.
. Adighebzem yi diyalekytxem ya ze-ah’aqhu h’arf alfabem yi naqhichexer
. mixers:
. ( - ) : Zy pe yit h’arfim yi maqir guezix naqhiches.
. ( ‘ ) : Zy wijh g’yt maq de-u h’arfim yi maqir zixuiz naqhiches.
.
. GUI ZILHITENIQHA: Qaberdeey diyalekytim “ ç ” h’arfir chizeeth’a-am.
.
2. ADIGHEBZEM YI DIYALEKYTXEM YA ZE-AH’AQHU MAQ ALFABER
.
. Adighebzem yi diyalekytxem ya ze-ah’aqhu maq alfabem, maq txik’e 81
. yi-as Ha maq txik’exer mixers:
.
. ..a , ..aa , a , aa , b , c , ch , cw , cu , c’ ,
. c’u , ç , çu , ç’ , d , dz , ..e , ..ee , ee , f ,
. f’ , g , gy , gu , gh , g’ , g’u , h , h’ , ..i ,
. i , i , j , jh , jw , ju , j’ , k , ky , ku ,
. k’ , l , lh , l’ , m , n , ..o , o , p , p’ ,
. q , qu , q’ , q’u , qh , qhu , r , s , t , t’ ,
. ts , ts’ , ..u , ..uu , -u , uu , ua , ue , uee , ui ,
. uy , v , w , x , xu , xh , xhu , ..y , y , y ,
. z .
.
3. ADIGHEBZEM YI TRANSKRIPSIYON ALFABER
.
. Adighebzem maq 85 yi-as. Ha maqxem ya transkripsiyon txik’exer mixers:
.
. ..á (..a), ..a , ..aa , a , aa , b , c , ch , cw , cu ,
. c’ , c’u , ç , çu , ç’ , d , dj (ge/gy), dz , ..e , ..ee ,
. ee , f , f’ , ġ (g), gy , gu , gh , g’ , g’u , h ,
. ĥ (h) , h’ , ..ı (..i ), ı ( i ), ĩ ( i ), ..î (..y), î (y) , j , jh , jw ,
. ju , j’ , ķ (k) , ky , ku , k’ , l , lh , l’ , m ,
. n , ..o , o , p , p’ , q , qu , q’ , q’u , qh ,
. qhu , r , s , t , t’ , ts , ts’ , ..ů (..u), ..u , ..uu ,
. -u , uu , ua , ue , uee , ui , uy , v , w , x ,
. xu , xh , xhu , y , z .
.
GUI ZILHITENIQHAXER:
Adighebzem yi transkripsiyon alfabem, Adighebzem yi maq 85im ya txik’exer
g’eeqhalhaqhuir.
Transkripsiyon maq txik’exem; ya zi ah’ar normal maq txik’exemk’e, ya zi ah’a-
ry transkripsiyon maq txik’e wineeyxemk’e g’oxhuxer. H’arf wineeyxem, transk-
ripsiyon maq txik’e wineeyxer g’aaqhalhaqhuxer. Paranteez zexuakuim det txi-
k’exem, transkripsiyon maq txik’e wineeyxem ya normal maq txik’exer g’aaqha-
lhaqhuxer.
Zy pexem noxhutyt’ zyt maq ui h’arfxem, maq ui zeecexer g’aaqhalhaqhuxer.
Maq ui h’arf zaquexem; yi pemk’e pikya maq uixer ye yi pem yit maqim guek’
maq uixer g’aaqhalhaqhuxer. Yi pemk’e pikya maq uixer psalhexem ya pe
maqxew g’og’uexer. Yi pem yit maqim guek’ maq uixer, psalhexem xetxew
ye ya k’ewix maqxew g’og’uexer. Yi pem yit maqim guek’ maq uixer, haxem
ya h’arfxem ya pexem yequa k’ec’ (tyre) naqhiche pitlhh’awe dotxir.
Maq ui h’arf zeguetxem; yi pemk’e pikya maq ui zeguetxer ye yi pem yit ma-
qim guek’ maq ui zegetxer g’aaqhalhaqhuxer. Yi pemk’e pikya maq ui zeguet-
xer psalhexem ya pe maqxew g’og’uexer. Yi pem yit maqim guek’ maq ui ze-
guetxery psalhexem xetxew ye ya k’ewix maqxew g’og’uexer. Ha maqxer, ya
h’arf zeguetxem ya pexem yequa k’ec’ (tyre) naqhiche pitlhh’awe dotxir.
17.04.2017 YEMUZ Yilmez
.
HA T’EW
YanıtlaSil.
Mi Tseeyique guibqhary,
Widzxem g’aaqhadaxery.
“Duneeyir ziqhadaxery,
Zepilhiw zericar haras weey! (2)”
.
Mi sy chh’atsiqhuecxuery,
T’uwe zeguezoxiry.
“Wy maq zexezmixiwre,
Maxuer g’uedejinu p’ere weey?!. (2)”
.
Mi sy vaqa ts’ig’uiry,
Polhedaqa mac’ere.
“We wy lhaqhuiniqhary,
Se g’izomac’ek’ir sy pse weey! (2)”
.
Mi se sy werediry
Yiqhue g’ichisime,
“Ha t’ew fe g’ifxuezeme,
Syguir xef-uiw jif-ans marje weey! (4)”
.
.
YanıtlaSilADIGHEBZEM YI DIYALEKYTXEM YA MAQ BJIQHAXER
.
1. “ cw , cu , c’u , ç , çu , jw , ju , j’ ” maqxer; Abezexe diyalekytim yi maq wi-
neeyxers. Qaberdeey diyalekytim xemit ha maqxem ya bjiqha 8r, transkripsi-
yon alfabem yi maq bjiqha 85m xetxime, Qaberdeey diyalekytim yi maqxem
ya bjiqhar 77 zerixhuir dolhaqhuir.
2. “ f’ , q’ , q’u , -u , v ” maqxer; Qaberdeey diyalekytim yi maq wineeyxers.
Abezexe diyalekytim xemit ha maqxem ya bjiqha 5r, transkripsiyon alfabem
yi maq bjiqha 85m xetxime, Abezexe diyalekytim yi maqxem ya bjiqhar 80
zerixhuir dolhaqhuir.
.
ADIGHEBZEM YI DIYALEKYTXEM YA NORMAL MAQ TXIK’E BJIQHAXER
.
1. Transkripsiyon alfabem yi “..á ” h’arf wineeyim; “..a “ h’arfim yi maq ui k’ec’
zeecer” g’eeqhalhaqhuir.
2. Transkripsiyon alfabem yi “ dj ” h’arf zeguetim; “ ge , gy ” guipxem Abezexe
diyalekytim cha-a “ dj ” maq de-uir, “gegu” psalhem yi “ge ” guipim Qaberdeey
diyalekytim chy-a “ dj ” maq de-uir g’eeqhalhaqhuir.
3. Transkripsiyon alfabem yi “ ç’ ” h’arf xuiza wineeyim; Qaberdeey diyalekytim
yi “k’igu, nek’eguugu” psalhexemre haxem g’aateexhuik’a psalhexemre ya “ k’ ”
h’arf xuizam yi-a “ ç’ ” maq de-u xuizar g’eeqhalhaqhuir.
4. Transkripsiyon alfabem yi “ ĥ ” h’arf wineeyim; maq ui zeece h’arfxem ya pe-
xem yitiw g’aag’uewe zepimiwiw g’yk’ maq guipxer g’aziqhaxhu “ h ” h’arfim yi
maq de-uir g’eeqhalhaqhuir.
5. Transkripsiyon alfabem yi “..ů ” h’arf wineeyim; “..u ” h’arfim yi maq ui niquer
g’eeqhalhaqhuir.
6. Yeezixem ya maq didexem g’ynemic’awe; “..a ” h’arfim “..á “ maq ui k’ec’iry,
“gegu” psalhem yi “ge” guipim yi “dje” maqiry, “k’igu, nek’eguugu” psalhexem ya
“ k’ ” h’arfim “ ç’ ” maq de-u xuizary, zepimiwiw g’yk’ maq guipxem ya “ h ” h’ar-
fim “ ĥ ” maq de-uiry, “ i ” h’arfim “ ĩ “ maq de-uiry, “ y ” h’arfim “ î “ maq ui k’h’i-
ry, “..u ” h’arfim “..ů “ maq ui niquery g’izeraqhalhaqhuxem chh’ak’e, Qaberdeey
diyalekytim yi normal maq txik’exem ya bjiqhar 70 mexhuir. (77-7=70). Neqhue-
c’iw jit-ame; normal maq txik’e 70mk’e maq 77r dotxir.
7. Yeezixem ya maq didexem g’ynemic’awe; “..a ” h’arfim “..á “ maq ui k’ec’iry,
“ge , gy” guipxem “ dj ” maq de-uiry, zepimiwiw g’yk’ maq guipxer g’ichixhuxem
haxem ya “ h ” h’arfim “ ĥ ” maq de-uiry, “ i ” h’arfim “ ĩ “ maq de-uiry, “ y ” h’ar-
fim “ î “ maq ui k’h’iry, “..u ” h’arfim “..ů “ maq ui niquery g’izeraqhalhaqhuxem
chh’ak’e, Abezexe diyalekytim yi normal maq txik’exem ya bjiqhar 74 mexhuir.
(80-6=74). Neqhuec’iw jit-ame; normal maq txik’e 74mk’e maq 80r dotxir.
23.04.2017 YEMUZ Yilmez
.
.
YanıtlaSilFE DY ADIGHE NIBJHIC’E LHAP’EXEM KUEDIW DINIFCHOGUIQHUIR!..
.
“Adighe Txik’er,” cerkes.net sytem yit dy txiqhaxem wibqhuawe g’ichit-uetas.
Ha txiqhaxem ya kopyexer fy arcyvxem yefh’axiw habi chifxhuimewe, fts’ixu
ye ya e-mail adres zevqhac’a Adighexem yaxueevqhah’ime, habixem haxer
yavqhaac’eme, kuediw mixuymiw dy zi lhepq uexuiqhuer vqhazec’a xhuins!
Ya e-mail adresir deziqhac’axem, dery ha txiqhaxer yaxuidoqhah’ir. Adighe
Nibjhic’exem; ha txiqhaxem fixeplhew, “Adighe Txik’er” c’exiw zevqhaac’ew,
zeefh’aw fixueejheme, fy wered, fy wise daxaxer “Adighe Txik’er” daxemk’e
ftxiwre ya meqaame daxexemk’e habixem fag’eegexeme, dy Adighe Kuiltur
daxem “Adighe Txik’er” systemimk’e fiteelejhih’ime, sitiry dy “Adighe Txik’er”
daxemk’e ftxiwre dy Adighebzemy firylajheme, dy “Adighebze” daxemre dy
“Adighe Kuiltur” daxemre, duneeyir chitixu xexhuewre psewifinuxes!.. Fe dy
nibjhic’exem hapxuedew fc’ime, dy “Adighe Lhepqir” xeg’uedejiniqha eeyim
g’eevqhalinus! Fe dy Adighe Nibjhic’e Lhap’exem kuediw dinifchoguiqhuir!..
23.04.2017 YEMUZ Yilmez
.
GUI LHIFTE:
“Adighe Txik’er” g’azi-uate txiqhaxer Adighexem yalhevqha-asime f’i xhuins.
.
.
YanıtlaSilHA T’EW
.
Mi Tsegyique guibqhary,
Widzxem g’aaqhadaxery.
“Duneeyir ziqhadaxery,
Zepilhiw zericar haras weey! (2)”
.
Mi sy chh’atsiqhuecxuery,
T’uwe zeguezoxiry.
“Wy maq zexezmixiwre,
Maxuer g’uedijinu p’ere weey?!. (2)”
.
Mi sy vaqa ts’ig’uiry,
Polhedaqa mac’ere.
“We wy lhaqhuiniqhary,
Se g’izomac’ek’ir sy pse weey! (2)”
.
Mi se sy werediry,
Yiqhue g’ask’e jif-a fe!
“Ha t’ew fe g’ifxuezeme,
Syguir xef-uiw jif-ans marje weey! (4)”
.
.
HATAV’ın Türkçe’si
.
Şu güzel ovaları,
Bitkiler güzelleştiriyor.
Dünyayı güzelleştiren,
Sevgililerin evlenmesidir!
.
Kalın gür saçlarımı,
İkiye ayırıyorum.
Sesini duymadan
Gün gene bitecek mi?!.
.
Benin küçük terliklerim,
Düşük topuklu ya.
Seni çok fazla sevmek,
Bana az geliyor canım!
.
Bu benim şarkımı,
Sırası geldikçe söyleyin!
Okunurken duyarsanız,
Duygularımı katarak eşlik edin dostlarım!
.
.
SİZ DEĞERLİ ADIGE GENÇLERİ’MİZE ÇOK GÜVENİYORUZ!..
.
Dünyadaki bütün dillerin çok sayıda diyalektleri vardır. Milletleşmiş toplumlar
bir diyalektte uzlaşarak anlaşabilmiş olan toplumlardır. Onların yazıları milli ve
alternatifsiz olup, “dayatma yazısı” kullanmazlar. Adıge Yazı Dili Şehitleri’nin
kanları ile de yoğurularak oluşan ve alternatifsiz tek milli yazı sistemimiz olan
“Adıge Yazısı (Adighe Txik’er),” cerkes.net sitesindeki yazılarımızda ayrıntılı
olarak anlatılmıştır. O yazılarımızın kopyalarını arşivlerinize indirip muhafaza
ederek tanıdığınız ya da e-mail adreslerini öğrendiğiniz Adıgeler’e iletirseniz
ve sorusu olanların sorularını yanıtlayarak içeriklerini onlara da öğretirseniz,
çok önemli bir milli sorunumuzun çözülmesine katkıda bulunmuş olursunuz!..
Bize e-mail adresini bildiren Adıgeler’e, biz de o yazıları adreslerine iletiyoruz.
Siz Adıge Gençleri’miz; o yazıları inceleyip “Adıge Yazısı”nı çabuk öğrenerek
kullanmaya başlarsanız, şarkılarınızı ve ezgilerinizi “Adıge Yazısı” ile yazarak
onları güzel makamlarıyla okursanız, Güzel Adıge Kültürü’müzü “Adıge Yazısı”
ile yazarak onunla üzerinde çalışırsanız; “Adıgece” ve “Adıge Kültürü” gelişerek
yaşayabileceklerdir!.. Siz gençlerimiz zamanlarınızın değerini bilerek kimseye
hiç kanmadan çok çalışırsanız, Adıge Toplumu yok olmaktan kurtulabilecektir!..
Siz Değerli Adıge Gençleri’mize çok güveniyoruz!..
29.04.2017 Yılmaz Özcan
.
“Si-Adighew” sizimide duneeyir, f’iwe slhaqhu-am!.. 2017 Qha. YEMUZ Yilmez
YanıtlaSil. ADIGECE ÖLÜM DÖŞEĞİNDE 'CAN ÇEKİŞİYOR!..'
YanıtlaSil.
Adıgece’yi “en okunuşlu ve en kullanışlı” duruma getiren, onun güzelliğini en net olarak
gösterebilen ve alternatifsiz milli yazı sistemimiz olan Adıge Yazısı’nı (Adighe Txik'er’i)
toplumca kullanmaya başlamadan, onunla evlerimizde, çocuklarımıza ve gençlerimize,
Adıgece’yi okutarak öğretmeden Adıgece’nin yaşayabilmesi asla mümkün değildir!..
.
Slav Yazısı ile Kültürel Jenosid’in tahribatlarını, aşağıdaki internet sitesi yazı başlığı çok
açık anlatmaktadır! Başlarımızı kuma gömmekle yok oluştan kurtulamayız!.. Dy chh’axer
pcaxhuem c’etxhuimek’e xeg’uedejiniqham dig’eelifin-am!..
.
. Adıgece, Kabardeyde de 'Can Çekişiyor' - Çerkesya
. cherkessia.net/news_detail.php?id=3316 10 Şubat 2010
.
Slav Yazısı’nı savunanlar; yukarıda gösterilen internet sitesi yazı başlığını hiç görmek
istemiyecekler ve Adıge Toplumu’nu kandırmak için ellerinden gelen her türlü gayreti
göstereceklerdir. Ancak ortada, Slav Yazısı’nın asıl sahibini de düşündürmesi gereken
kocaman bir gerçek vardır!.. O gerçek şudur: Slav Yazısı, sahibine bile çok zararlıdır!..
Bilimsel incelemeler sonucu elde edilen bulguları objektif şekilde değerlendiren bilim
insanları, gerçeği, kanıtları ile beraber ortaya koymuşlardır!.. Karar alarak uygulamak,
siyasi erkin işidir. Ancak üst yönetim kadroları; her zaman, şöven duygulardan kolay
kurtulamıyorlar. Bu durum; miktarı önceden bilinmeyen bir zamanın kaybedileceğini
göstermektedir. Bilim insanlarınca ortaya konulan gerçek tespitlerin değerlendirilmesi,
siyasi erki ilgilendirir. Ancak ortada Adıgeler’i ilgilendiren bir durum mevcut olup, o da
şudur: Adıgece ölüm döşeğinde 'Can Çekişiyor!..' Bunun, saklanabilecek hiçbir tarafı
kalmamıştır!..
Adıge Toplumu, artık kanarak zaman kaybetmemelidir!.. 24.07.2017 Yılmaz Özcan
.
Adighebzer psewifin chh’ak’e; Adighexem, “Adighe Txik’er” zerijilek’e zeeth’an xueeys!
YanıtlaSil.
ADIGECE, “BENİ PRANGALARDAN KURTARIN!..” DİYEREK BİZİ YARDIMA ÇAĞIRIYOR!..
.
Adıgece’yi “en okunuşlu ve en kullanışlı” duruma getiren, onun güzelliğini en net olarak
gösterebilen ve alternatifsiz milli yazı sistemimiz olan Adıge Yazısı’nı (Adighe Txik'er’i)
toplumca kullanmaya başlamadan, onunla evlerimizde, çocuklarımıza ve gençlerimize,
Adıgece’yi okutarak öğretmeden Adıgece’nin yaşayabilmesi asla mümkün değildir!..
.
Slav Yazısı ile Kültürel Jenosid’in tahribatlarını, aşağıdaki internet sitesi yazı başlığı çok
açık anlatmaktadır! Başlarımızı kuma gömmekle yok oluştan kurtulamayız! Dy chh’axer
pcaxhuem c’etxhuimek’e xeg’uedejiniqham dig’eelifin-am!..
.
. Adıgece, Kabardeyde de 'Can Çekişiyor' - Çerkesya
. cherkessia.net/news_detail.php?id=3316 10 Şubat 2010
.
Slav Yazısı’nı savunanlar; yukarıda gösterilen internet sitesi yazı başlığını hiç görmek
istemiyecekler ve Adıge Toplumu’nu kandırmak için ellerinden gelen her türlü gayreti
göstereceklerdir. Ancak ortada, Slav Yazısı’nın asıl sahibini de düşündürmesi gereken
kocaman bir gerçek vardır!.. O gerçek şudur: Slav Yazısı, sahibine bile çok zararlıdır!..
Bilimsel incelemeler sonucu elde edilen bulguları objektif şekilde değerlendiren bilim
insanları, gerçeği, kanıtları ile beraber ortaya koymuşlardır!.. Karar alarak uygulamak,
siyasi erkin işidir. Ancak üst yönetim kadroları; her zaman, şöven duygulardan kolay
kurtulamıyorlar. Bu durum; miktarı önceden bilinmeyen bir zamanın kaybedileceğini
göstermektedir! Bilim insanlarınca ortaya konulan gerçek tespitlerin değerlendirilmesi,
siyasi erki ilgilendirir. Ancak ortada Adıgeler’i ilgilendiren çok vahim bir durum mevcut
olup, o durum şudur: ADIGECE İNLEYEREK CAN ÇEKİŞMEKTEDİR! Durum budur ve
bu durumun saklanabilecek hiçbir tarafı kalmamıştır!.. Adıge Toplumu için çok vahim
olan bu durumu; hiçbir uluslararası organizasyon ve sivil toplum kuruluşu görmek ve
duymak istememektedir! Üniversitelerin dilbilim uzmanı sayın akademisyenleri de, bu
durumu görmeyi ve sözü edilen iniltiyi duymayı istememektedirler!.. Ayrıca bu kurum
ve kuruluşların yetkili kişileri ile dilbilim akademisyenleri; söz konusu dilin ve kültürün
sahipleri olan insanların, konu ile ilgilenmelerini hiç istememektedirler ve ilgilenenleri
aşağılayarak yermektedirler!.. Onlara göre; Adigeler, dansetmek haricinde hiçbir şey
yapmamalı, Adıgece’nin ve Adıge Kültürü’nün ölümlerini elleri bağlı seyretmelidirler!..
Adaletten söz edilmemeli ve herhangi bir şey yapmaya da kalkışılmamalıdır!..
Adıgece, “Beni prangalardan kurtarın!..” diyerek, bizleri kendisine yardıma çağırıyor!..
Adıgeler, Adıgece’ye yardım etmek üzere ne zaman harekete geçeceğiz?.. Birilerine
kanarak artık fazla zaman kaybetmemeli ve Adıgece’mizi boğdurmamalıyız! Adıgece
ölürse, Adıge Toplumu yok olarak tarihten silinecektir! Bu yok oluşun ağır vebalinden
çağımızda yaşayan Adigeler kurtulamayacağız! Bu nedenle bu zamanda yaşamakta
olan Adıgeler, Adıgece’nin çığlığını ve iniltisini duymak ve ona yardım elimizi hemen
uzatmak zorundayız!.. 01.08.2017 Yılmaz Özcan
Adighexer “di-Adighew” dig’izerinejifinim pejiw dixueeyiwe chitime, dig’aziqhaapts’ew
YanıtlaSildiziqhaguivexem habi hatk’e ji-ac’e daxuemixhuiwe, “dy jile uexuiqhue lhap’exem”
.
YE-A C’EXIW DIXUEEVQHAAJHE!..
.
Yiryquin-a dizeraqhaqapts’ar?..
Yiryquin-a dizerak’elhig’uih’aar?..
Yiryquin-a dizeraqhah’awleeyar?..
Yiryquin-a dizeraqhaguivar?..
.
G’itpoplher, yiguir wiziw dy hanebzer!..
”Sy binxe! Fy axer g’isxuefcyy!” g’idjee-ar!..
Divqhawibid yi ar, yi pl’er, mil’e gyic’e har!..
Yi nem ne, yi napem nape chidivqhaaxue!
.
Divqhaqhaqaabze yi wi-aaqhaxer,
Xhuichxhue chidivqhaaxue, haxem!
Deede-uen quideey yiryquin-am, habi.
Apl’e xuedivqhac’, deevqhapsalhe!
.
“Dig’ag’uas dy psew dy hanebze daxe,
Dy qhaac’exer wettiniw we!” jeedivqha-a!..
Dqhaxhuijiniw har, g’adqhategyijiniw,
Ye-a c’exiw dixueevqhaajhe!..
.
. YEMUZ Yilmez
. 25.07.2017
.
.
MI TXIQHAXER ADIGHEXEM C’EXIW YALHEVQHA-ASIME F’I XHUINS!..
.
Zemanimre meekyanimre zyk’ yemipxawe, dy Adighe Txibze Cexydxem
yalhxery xepchawe g’axhuiw witikuim g’yh’aa dy “Adighe Txik’er” system
daxem; Yngyilyzibzem, Fransizibzem, Almanibzem ya txik’e systemxem
ya bzexer “yegeqhuaf’ere zeeh’aqhuaf’ere” g’izeraqhaxhuifxem nexhire
kuedk’e nexhif’ire nexh daxerew, Adighebzem yi txiqhaxer “yegeqhuaf’e
didere zeeh’aqhuaf’e didere” g’eeqhaxhuifir, Adighebzem yi daxaqhary
nerilhaqhu didewe g’eeqhalhaqhuifir!.. Adighexem dizixuenique zaquer;
zimy deemiwipc’ijiwe, zerijilek’e har g’aatchtew zeeth’awe dixueejhen ze-
rixueeyirras, ha txik’emk’e dy winexem dy sabyyxemre dy nibjhic’exemre
Adighebzer chadqhaagewe kem g’aminew chadqhac’en zerixueeyirras!..
“Adighe Txik’er;” ziguerxem yadqhaden, haxem qaabil yadqhac’in xueey
g’axhu-am. Zimidexer habi zyk’ yateedmiqhapselhih’iw, haxem yi guiqhu
yaxuedmic’iw, zimy deeminiquequiw, Adighe pejxem har c’exiw zeeth’aw
dixueejhen xueeys, dizerixemig’uedejinim, Adighebze daxemre dy chen
daxemre dy-ajiw dizeripsewijinim, dy c’eblery Adighexew zeripsewijinim
pejiw dixueeyiwe chitime!.. Harasy yape gyic’e dqhazec’en xueeyir miras:
“Adighe Txik’er” wibqhuaw g’azi-uate cerkes.net sytemy yit dy txiqhaxer;
fy arcyvim yefh’axiwe, habi chifxhuimewe, haxem ya kopyexer fts’ixu ye
ya e-mail adres zevqhac’a Adighexem c’exiw yaxueevqhah’ime kuediw
f’i fc’a xhuins! Ha txiqha t’eg’uir zi-arimih’aa Adighe g’amineme f’i xhuins!
Ha dy jile uexuqhue mixuym didem chh’ak’e Adighe pejxem sinivolhe-uir!
Adighe nibjhic’exemre Adighe c’aleqhualexemre kuediw sinifchoguiqhuir!
Fe dy Adighe C’eble Lhap’em; ADIGHEPSE PEJ fy-ajiwe, de Adighexer
dig’aziqhaapts’ew diziqhaguivexem zyk’ ji-ac’e faxuemixhuiwe, fe g’iflhis,
g’ifteexue dy jile uexuiqhue lhap’exer zyk’ fimiqhaguivexew, fizeri-iqhxew,
psinc’e didew vqhazec’enuxew soguiqhar! Halih’ Lhap’em; fe dy Adighe
C’eblem, dy jile uexuiqhue lhap’exer g’aazerivyqhaxhuil’enim chh’ak’e
solhe-uir!.. Th’am, haxer g’ivyqhaxhuil’e!.. 29.03.2017 YEMUZ Yilmez
Adighew dig’aminejifime; gyawir dimixhuiw dimuslimeniwe dig’anejifin-am!..
YanıtlaSilChxhue zaxet fadexem, cxiniqhuexem; dy ts’ixuxer yadqhawik’in xueey-am!..
.
“ADIGHEBZEM” YI MAINER, BZERE XABZERE ZEETH’AN QUIDEEY-AM!..
.
Qafqas Zawejhim chiqhue, dy Adighexer byy winafe c’aqhxem g’ic’enexew
byyim haxer gyawir yaramiqhac’in chh’ak’e, dy hadecxue – hanecxuexem
ya hadecxue – hanecxuexemre haxem ya sabyy – binxemre kued didek’e
ya nexhiber cexyd xhuaxes!.. Mil’exew g’anaxem ya ah’ychem ya bqhuic’
xuedyzir c’eble nesylxer gyawir yamiqhaxhuin chh’ak’e xekuim g’yk’axes!
Haxemy kued didek’e ya nexhiber qhoguxem chil’axew cexyd chixhuaxes!
Gyawirim; xekuim g’ynaxem, ya bzer yaryqhabghineniwe yigyi kued eeyiw
g’aatireequizer! Gyawirim; dy xekuijhim, yilhes t’oc’ g’uets’im Adighebzek’e
chipsalhewe dy ts’ixu g’ichyqhanejinu-am! Gyawirim; dy ts’ixuxem ya bzer
ya-yxa newijh, “Fy dynir zefxhuek’!..” jy-anure habixem g’aatiryquizenus!..
Har dawere zeritc’er?.. Halih’ Lhap’em; aayetk’e, “Fy dynir zefmixhuek’awe,
gyawirxer fe harazi g’ifxuexhuinxe-am, habixem fe fadenxe-am!” g’idjee-ar!
Xekuim chipsew Adighexem deejk’e dy Adighebzer qhag’uedinim mainewe
g’yk’ir; ya axhretiry zeraqhag’uedinir haras! Xekuim chipsew dy quec – dy
cipxhuxemre habixem ya sabyy – binxemre gyawir xhuijxeme; habixem ya
duneeyim g’ynemic’awe, ya axhretiry yaqhag’ueda xhuinus!.. Dy xekuijhim
chipsew Adighe ts’ixuxem deejk’e; Adighebzer qhag’uedinim, habi pik’inim
mainew g’yk’ir, haxer zefezechiw gyawir zerixhuijinxerras! Th’amichk’aqha
nexh eey dider, mys hapxuedew xeg’uedejinir haras!.. Harasy Adighexem
Adighebzer dy-ajin zerixueeyim mainew g’yk’ir, bzere xabzere zerizeeth’an
xueey quideeyxer-am! Habi yi mainer kued didek’e nexh kuus! Adighexem
Adighebzer dy-ajin zerixueeyim mainew g’yk’ir; Adighexem, Adighebzemre
Adighe Kuilturimre xedqhaaxhuewre dqhapsewiwe, haxer dy psewik’exem
xetlhh’axew dipsewifin zerixueeyirras! Halih’ Lhap’em, Adighexem g’idyta
nyimeticxuexem ya p’alhexer, ya qiymetxer f’i didew tc’ejin zerixueeyirras!
Diyasporem chipsew Adighexem Adighebzer dimic’ejime, xekuim chipsew
dy quec – dy cipxhuxem dawere dazerede-apiquinur? Dery dy Adighebzer
tchiqhuipchewe dixeg’uedejime, hapxuedew gyawirxem f’iwe dade-apiqua
xhuinu-a?.. Harasy Halih’ Lhap’em de g’idyta dy Adighebzemre dy Adighe
Kuilturimre ya p’alhexer, ya qiymetxer Adighexem f’i didew tc’ejin xueeys!
“Slav Txik’er Adighebzem yeg’uiwe” jizi-axem, pts’i yawipsir! “Slav Txik’er”
Adighebzem zyk’ yeg’uir-am! Habi dy Adighebzer yeeth’aler! Adighexem
ha g’axhuiqhar, zyk’ zeridmilhaqhuifir, zerilhepqk’e nef dizerixuexhuir; dy
th’amichk’aqhas!.. “Gyawir txik’e systemir kuediw f’iwe” jizi-axem; xekuim
chipsew dy quec – dy cipxhuxem xuedew diyasporem chipsew Adighexer
gyawir daqhaxhuijiniwe zareelejhxer, haxem yac’ej-am! Th’amichk’aqham
yi nexh eey didexemy ziry mys haras!.. Har jizi-a dy quec – dy cipxhuxery
c’ex didew g’aazeryqhawicinim chh’ak’e Halih’ Lhap’em dolhe-uir! Dy dyn
c’eniqhalejhxemre dy xhuejexemre; ha jit-aaxer Tirku dyn c’eniqhalejhxem
yaguiraqha-ueniwe yelejhinxe xueey-a?.. Muslimenxer psalhe quideeyk’e
g’aminexewe pejiwe zede-apiquinxe xueey-a?.. Har, yajeet-an xueey-a?..
Xekuim chipsew dy quec – dy cipxhuxem ya ymanir yaxhuimejifin chh’ak’e,
Tirkuiyem chipsew dy dyn c’eniqhalejhxemre dy xhuejexemre ha dy quec –
dy cipxhuxem yazerede-apiquinu c’ik’exer dery g’itxua-uateme, dy guape
xhuinus! Dy dyn c’eniqhalejhxemre dy xhuejexemre; ya waz xhaarzinexer
g’aatin quideeyxemk’e g’aminexewe, neqhuec’ ziguerexery yaqhazec’en
xueey g’axhu-a? Haxer ha uexuiqhuexemy f’iwe yeguipsisinxe xueey-a?
Halih’ Lhap’em yi aayetxemk’e ts’ixuxem g’aaxuy-uexuaxer; Adighexem
zaxuewe, f’iwe g’idguiri-ueme, Adighexer “Adighe Jilewe” dig’anejifinus!
16.09.2017 YEMUZ Yilmez
HABI HATK’E DY CEXYDXEM YAGUXER XEDQHAC’IN, DQHAK'EZIZIN XUEEY-AM!..
YanıtlaSil.
Dy nexhijhxemre Adighebzer g'aziwipselhij dy c'alexemre ya qiymetxer f'iwe tc'ejin
xueeys! Habixem g'aa-uatexer kem g'aminew vyde-oxem qayit chitc'ijime, habixem
g'itxua-uetaxer "Adighe Txik'er" daxemk'e ttxijiw dy binxemre dy nibjhic'exemre yad-
qhaageme kuediw f'i tc'a xhuins! Xamexem g'itxuac'enuxemk'e dy Adighebze daxem
zig'ywijhijifin-am! Dy bzem zig'eeziqhawijhijinur, Adighebzer zic'e Adighexerras!.. Di-
g'aafe, dig'awigy quideeyk'e de dy bzemre dy kuilturimre zig'aawijhijifin-am! Habi hat-
k'e zy axer g'itteelh lhepqxem yaxuelajhe dy ts'ixuxem zag'eedmiqhaqhaapts'ewe, fi-
g'aag'ue, dy jile uexuiqhue lhap'exer dqhazec’eniw dixueevqhaajhe! Dy Adighe ts’ixu
lhap'exe! Fe sinivoger!.. Habi hatk'e zir zim dizepqiric'ew ha dy uexuiqhue lhap'exem
dixueevqhaajhe! Xamexem dig'izeraqhapts'axer habi hatk'e yiryqua xhuin xueey-a?!.
Dipsalhe quideeyk'e uexuxer dqhazec'efin-am. C'exiw h'areket tc'in xueeys!.. Ts'ixui-
xhuy ts'ixuibzy yireexhu, detxene dy zi ts'ixuimy yic'efin ziguerexer chi-as! Dizeric’en,
dizeguiri-uen, dizepqiric’ew dy jile uexuiqhue lhap’exer dqhazec’en chh’ak’e dizedela-
jhewe dixueejhen xueeys!.. Habi hatk'e dy cexydxem yaguxer xedqhac'in, dqhak’ezi-
zin xueey-am!.. 17.09.2017 YEMUZ Yilmez
.
.
SY BZEW SY ADIGHEBZE
.
Chi-as, ja-aw dy bzer mainences.
Chi-as, ja-aw dy bzer quileeyinces.
Bezer uexuk’e mixhuiwe neqhuec’ guerxem
Ya chh’am wy-abenir g’eemizeqhs.
.
Har jizi-am, haxer zy jhe yeziqhag’uim,
Yi hane bidzicer yeec’ h’arem!
Zy bzer neqhuec’ bzek’e zixhuejim,
Sit yimixhuejinu g’ixuenen?!.
.
Txidem; yi g’eejheqhuem, dy Adigher
Psih’aalhaxuew guibqham yirypxhaas.
Kuedir zeripsalher Iarapibzes.
Nexhibejs Tirkuibzem yilhexhaar.
.
Chi-as Yngyilyzimy Fransiziwy f’ek’a
Har zimic’ej sixuezas.
Ye Tirkuibzer yi hanedelhxuibzew zilhitej
Adighey seepselhas.
.
Saf’ena-am haxem, saghyya-am.
Sygu yac’eqhuiw ya ar squizijas.
Xexes lhepq zy xeku zif’eg’uedaxem,
Sinechxheeyiw ya c’ib syplhejas!..
.
Sit yac’en habixem, sit ya maxue!?.
Sitiry ya pchedeeyiwe nexu g’ak’in!
Qhaac’e zef’emih’am yi qharybxem,
Txibzey, bzey sitk’e yagu g’ak’in...
.
Txibzer yi teep’enime bzer mexuabe,
Bzem zeecec’, xuytiw zeewquedyy.
Txibzer pe-ac’ame, bzer mel’ejir!
Guir bqhademih’ajiw har medyyir...
.
Se sixueey-am l’eniw, sy bzer nobe.
Se sixueey-am l’eniw, har pchedeey.
Sy bze daxers, syguir ziqhaxuaber.
Sipxuireexhu quirmen we, sy bzew sy duneey!
.
Bzewe chi-am pc’ecxue yaxuefaches.
Bzewe kued yic’eniw xety xueeys.
Hawe zi bzes, syguim g’idewibzer.
Sipxuireexhu quirmen we, sy bzew sy duneey!
.
. YELHMES Awladyn
.
.
G’IVOGE UACHH’AMAXUE
.
Sy kuec’im yisa sy binxer
Fic’epxhuew dene fig’uat?!.
Sy bqham g’ic’ejiw psi werxer
Bidzice fxuesc’iw fisp’at!
.
Sy zaque guibqham sig’yvnew
Chh’a fy xeku lhap’er fibghinat?
“Wy xeku pxhuimeniw wicinew,”
Hapxuede xabze fxelhat?!.
.
Yigyi psi werxer sy nepsiw
Fe binxem chh’ak’e g’ojex!
Txhuaw sy chh’ar fer chh’ak’e wesiw
Fe fig’aslhixhuew soplhix!
.
Zem yiniw sy pcher xizociry
Xim hadiric’k’e siflhoxhu!
Fizmilhaqhuijiw sizeciw
Fe sifc’ebeghiw jhi soxhu.
.
Fe fizdyk’awe xeku daxer
Nurir chh’achyxiw qhaqhaas.
Chit-s cheh’ar yinxew fy lhaxer
F’iqhuem har xesiw beqhuaw.
.
Adighe lhepqiw sy binxer
Dene lhenique apxhua?!.
Fig’ixueg’uejit sy apl’em,
Zew t’isijins sygu beghar!..
.
. BALHQAR Fowset
JENOSYDICXUE g'idac'il'ery dy jilem kued didek'e yi nexhiber zetirawik'as!..
YanıtlaSilHar de g’idezic’il’axem, duneeyit’imy dy h’aqxer yachixuedqhaqhuinu-am!..
.
YISTAMBILIM DACE MIQHUERY DE!..
.
Wo sy hadejh pc’ant’e guichem
Ciguir chizec’ac’e,
Sy guic’er g’ichytxhiwre
Xekuir saqhabghine,
Wo wo wo ry ra,
Yistambilim dace miqhuery de!
Yistambilim dace miqhuery de!
.
Wo Yistambil qhogu guichery
Weey wineceg’aacey,
Sy qaceniw daxery
Jilem g’ixeznawe,
Wo wo wo ry ra,
Yistambilim dace miqhuery de!
Yistambilim dace miqhuery de!
.
Wo sy cipxhu nexhic’e guicher
Zerichh’ats barynesy,
Dy deey zeribiniwre
Se g’isk’eric’awe,
Wo wo wo ry ra,
Yistambilim dace miqhuery de!
Yistambilim dace miqhuery de!
.
Adighe beyraq guichery,
Weey jhibqham zereeh’a!
Dy deej ya xhabarxery
Xet de g’itxuyh’inu?!.
Wo wo wo ry ra,
Yistambilim dace miqhuery de!
Yistambilim dace miqhuery de!
.
.
BLEDQHAK’A QHAM DIXEPLHEJIW YI H’EESEPIR, YI KRITIKYIR TC’IJIN XUEEYS!..
.
“Chiqhue Maxuem,” weramxem sloganxer g’ichidmik’yyxew, Adighe Chiqhuek’ek’e
dichichiqhuen xueeys! Dichiqhuenim g’ipitiw bledqhak’a zi qham f’iwe dixeplhejiwe,
har dawere bledqhak’amy habi yi h’eesepir, yi kritikyir tc’ijin xueeys. Dqhazec’efare
dimiqhazec’efare dy jile uexuiqhuexem daxeplhejiwe, dimiqhazec’efa uexuiqhuexer
c’edmiqhazec’efaxem ya sebepxer g’adqhuetiw, haxem ya uexu c’ik’exer revyzyon
tc’ijin xueeys!.. 16.09.2017 YEMUZ Yilmez
XEKUIM DICHIRAXUIM ADIGHEXER ZETIRIZAWIK’A C’IK’EXER
YanıtlaSilZILHAQHUIW ZIPSEWA ZI ADIGHEL’IM HAXER G’IZERY-UATER:
.
FIG’ADA-UE TS’IXUXE!
.
Fig’ada-ue ts’ixuxe!
Fig’ada-ue psory!
Psalher Qafqas quircijhxers:
Yamic’ejim xeh’aa uexhuiqhues,
Zeman pcaqhuem c’yxhuima guawes,
Nobe fyguim g’adqhak’ijinur!..
.
Se ha maxuem q’uih’ teedzap’em
Sig’i-uik’iry sig’eejhas!
Que yechanem sig’asawe
Zi cu g’aag’uew g’isxuezas!
.
Jhak’em nepsir g’ichipitg’uim
Selam tiqhuer yiroh’alhe.
Sig’oguibjhiry “l’i yi lhepqim”
Jis-aw c’alem sixuoxhuic’e!
.
“Zi lhebaques we wy nepsir,
Plhaqhuijinum g’ipxuenejir!”
Jy-aw cumy sy lhewijhir
Yi qhogu hanew c’epxhuejas.
.
Se g’izokyir ha lhebaquer,
Bqhuenc’aqh guerim siroh’al’e!
L’awe chilhir c’eeqhu cheniquem!
L’ewe chilhir habi xiwibjem
Zi chytxu xhuiniw g’ic’ek’ins!
.
Zy gyanebqhar fic’a hanem
Yi ner g’aaplhew pser chynas!
Zy psem yege yi sabyyiry,
Zeca bqhaafem c’eqhuelhh’aas!
.
Nasipincew g’aalhxua ts’ig’uir
Cxeniw xueeysy xok’yyik’!
Zy pse pitxem har zexaxiry
Plhaqhuiw yaguir g’owizik’!
.
T’eg’u che-uijiry awa diqham
Yi ne ts’ig’uxer c’ylhefas!
Sery c’ag’uer zihanezequem
H’adeteepxhue yaxuesc’as!
.
Cum jy-aawe se sy nepsir,
C’ag’uem teetiw slhaqhuijas!
Mys habdeejim sywvik’iry
Se th’alhane bidew sc’as:
.
G’izeda-uer, aqil zy-ar,
Mi uexu bzagem g’eezqhaliniw
Yngyilyzimy Tirku pachtih’imy
Sy xeku daxer chisxhuimeniw!
.
Yemine wizir zixeh’apawe
Ziteeg’uedejir Tirkuim nesaxers!
Ya nexhibyt’ir xir g’awquibeeyiry
H’ap’ats’e uisiw xeg’uedejaxes!
.
G’aneja t’eg’uir mi quak’e – bghik’em
Deviwbidawe divoqhal’ih’ir!
Fe yit’aney fy th’alhanes,
De dy ts’ixuxer f’iwe flhaqhuiw,
Bghiris lhepqiw chi-a psomy
F’i g’eexhuil’em fe fy guapew!
Har hapxuedew chitir pejim
Zilhemik’xer chixeg’uadem,
Dy ts’ixuibzxer cipl’ejhaqhaw
Xhaan beeyguelxem chizerapxhuem
Xet yi h’ade fe vqheeyar?
.
Leey g’itteeh’aw sit c’evdar?
H’apechipxe byyim yaxuexhuiw
Sit fe diwe c’evmitxar?
Zem Chamylim, zem Halih’im,
Zem pachtih’im firyl’ig’ues!
.
Denew p’ere fe ts’ixuqhaapts’ew
Yeminejhxem fy g’eejhap’er?
Xet yi xabzem teediwixuenu
Fe fy h’adem yi c’elhh’ak’er?
.
Sin fxuetc’inut blachh’a f’etiw
C’im har xept’em c’ir ghizinus!
Maf’e tc’ire fixeedqhaash’am,
Wiz xek’inus fy jherimem!
.
Har psom nexhire nexh fxuefaches,
Uis faxuexhuim psipts’eblejhxem!
Ts’ixu nailetir ziteexuawe
Chxhuih’ir chxhuih’im xireeg’uade!
Zy guibamp’e mit’isaxem
Fe fy wijhir yaxuixhu maxue!
.
Adighe beyraq guichery,
Weey jhibqham zereeh’a!
.
Dy deej ya xhabarxery
Xet de g’itxuyh’inu?!.
.
Dy deej ya xhabarxery
Xet de g’itxuyh’inu?!.
.
Dy deej ya xhabarxery
Xet de g’itxuyh’inu?!.
.
G’eeger: MISOSTICXUE Pchizebyy
GUI ZALHITTEN XUEEYXER:
YanıtlaSilMibdeejim tettxeja ha pselhek’er; de Adighexem deejk’e zi ybreticxue
xhuin xueeys! Adighe Jilem dy chh’am ha g’iryg’uaxem, habi hatk’e ze
dig’aaqhawicin xueeys! Adighexem g’idac’il’a jenosydicxuem yi zi ah’a
t’eg’uir yilhaqhuiwe zipsewa zi Adighel’im haxer g’ic’y-uetar; g’axhuinu
c’eble Adighexer dig’yqhawicin chh’ak’es!.. Ha zemanim dy Adighexer
g’aziqhapts’axem ya binijxem; nobey jeey de Adighexer, “Slav Txik’er
Adighebzem yog’uir” ja-ary tinciwe dig’aaqhaapts’er! Adighebzem zyk’
g’eemig’u Slav Txik’er lhechiqhak’e zeridaqhah’ak’e g’aminexewe, ya
bzequitexem dy Adighebzer yiraqhaquiter!.. Haxery, de tlhaqhuif-am!..
Adighexer sit chiqhue dig’ichiwicinur? Habi hatk’e dig’awicin xueey-a?!.
Adighebzemre Adighe Kuilturimre l’ejxewe haxer t-ac’ek’a xhua newijh
dig’ichiwicinur?!. Adighebzemre Adighe Kuilturimre dymi-aj xhua newijh
dig’awicime, habi zyk’ zi maine yi-ajinu-am! Dipchil’xewe dipsewijinus!
Harasy g’itc’exhuenu dy binxem, c’eble Adighexem ya g’ag’uenuxer f’i
zerixhuinim pejiw dixueeyiwe chitime; zi maxue yape gyic’e dig’awiciw,
zyk’ nec’iw zeman bledmiqhak’iwe, Adighe Txibze Cexydxem yalhxery
xepchawe g’axhuiwe witikuim g’yh’aa, Adighebzem yi txiqhaxer “yege-
qhuaf’e didere zeeh’aqhuaf’e didere” g’aziqhaxhuif, habi yi daxaqhar
“nerilhaqhu didew” g’aziqhalhaqhu, alternatyfince dy jile txik’e system
zaque dy “Adighe Txik’er;” yape gyic’e dy winexem, habi k’elhig’uewe
dy yeqhagyap’exem chizeeth’awe dixueejhen xueeys!.. Alternatyfince
ha dy jile txik’e system zaquemk’e, dy winexem, dy nibjhic’exemre dy
sabyyxemre, dy Adighebzemre dy Adighe Kuilturimre chadqhaagewe
chadqhac’en xueey g’oxhuir!.. 16.09.2017 YEMUZ Yilmez
.
.
GUIMQAALE WEREDIR
.
WEZI Muratk’e zeger marje!
C’ale f’its’e queqhu-a woy?!.
Ci qhuirim teesiry woy marje!
Qhuise pxuexhuin-a woy?!.
.
Wy ci pexuijhiry woy marje!
Zeripxec’ibqhue woy!
Guimqaale guibqhamy woy marje!
Murat chozawe woy!
.
We wy nibjheqhuxery woy marje!
G’izeroqhaachte woy!
C’ilher g’amichtewre woy marje!
Murat g’achten-am woy!
.
Teet prystafiry woy marje!
Murat k’elhopxhue woy!
Bghi pxhuante bidemy woy marje!
Murat doh’ajir woy!
.
We mequmecic’exem woy marje!
Vi c’oqhac’ejire woy?!.
“We wy jaqhueqhuxery woy marje!
Jeeyimy g’ipxuosk’er woy! (2)”
.
CEXYDILHXER XEPCHAW G’AXHUA “ADIGHE TXIK’ER” ZEETH’AN XUEEYS!
YanıtlaSil.
Adighe Txibze Cexydxem yalhxery xepchawe Adighe Taryxhim g’ichixhuiwe
witikuim g’yh’aa, Adighebzem yi txiqhaxer yegeqhuaf’e didere zeeh’aqhuaf’e
didere g’aziqhaxu, habi yi daxaqhar nerilhaqhu didewe g’aziqhalhaqhu, habi
alternatyfince yi txik’e system zaque g’axhu dy “Adighe Txik’er;” duneeyim yi
txik’e lhap’e didexem yachichs! “Adighe Txik’er” Adighexem zerijilek’e c’exiw
g’aatchtew zeeth’awe dixueejhen xueeys! “Adighe Txik’er” zeeth’awe habik’e
yape gyic’e dy winexem, k’elhig’uewe dy yeqhagyap’exem, dy nibjhic’exemre
dy c’aleqhualemre Adighebzer chaqhaagewe chadqhac’en xueeys. Deersxer
zareettinu deers materyalxemre deers notxemre dizede-apiquiwre f’i didexew
dqhah’aziriwe haxer dy ts’ixuxem yalhedqha-asime; duneeyim deney chipsew
dy ts’ixuxem, haxer zerah’awe yeezir – yeezirxew yelejhxew Adighebzer f’iwe
zeraqhac’efins. Dy zemanim chi-a tekyniky amalxemre ynternetimre f’i didew
zeeth’ame, haxer dqhazec’efins! Ha deersxem ya vyde-o qayitxer, ynternetk’e
dy ts’ixuxem yalhedqha-asime, habixem, yeezir – yeezirxew yelejhxew tinciw
Adighebzer f’iwe zeraqhac’efins! Yiryquiw dizede-apiquime ha uexuiqhuexer
dqhazec’efins! Dizedemi-apiquime ha uexuiqhuexer dimiqhazac’ew g’anenure
dizerichh’axam chh’ak’e Adighebzer, Adighexem c’exiwe yachiqhuipchejinure
g’uedijinus! Dimiguivew Adighebze daxer dy nibjhic’exem c’exiw yadqhaac’ew
dixueejhen xueeys. Habi g’ynemic’awe neqhuec’ zi lheniquek’e alternatyfince
ha dy jile txik’e system zaquer zerijilek’e zeeth’aw Adighebze daxemre Adighe
Kuiltur daxemre xedqhaaxhuewre dqhapsewin xueeys!.. Haxer txueqhazec’en
chh’ak’ey Adighebzer f’iwe zic’e Adighexer dizede-apiquin xueeys! Adighexer
Adighew dig’izerinejifinim pejiw dixueeyiwe chitime, ha dy jile uexuiqhue kritiky
didexer dqhazec’en xueey g’oxhuir! Adighew dig’aanewe dipsewijifin chh’ak’e,
ha dy jile uexuiqhuexem g’ynemic’awe neqhuec’ zi qhogu, zi amal dy-a-am!..
16.09.2017 YEMUZ Yilmez
.
Adighexem; alternatyfince dy jile txik’e system zaque g’axhu “Adighe Txik’er”
daxemk’e dy weredxer ttxiwre haxem ya meqaame daxexemk’e dag’eegeme,
zy axer g’itteelh jilexem ya bzequitexem dy Adighebze daxer yaqhal’efin-am!
Adighebzer; g’uexu nexh daxe g’axhuiwre, xexhuewre psewifins! Adighebzer
psinc’ewe c’eniqhaxem ya bze g’adqhaxuime; Adighexem c’eniqhaxemk’ey,
eekonomyyk’ey zig’adiwijhijifins!.. 14.09.2017 YEMUZ Yilmez
.
YanıtlaSil. ADIGHEXER, HALIH’ LHAP’EM YI PSALHEXEM DATEETIN XUEEYS!..
.
. “Zerislhaqhuimk’e; haxer (Adighexer) yigyi newijhy zewenuxes. Zawexeme,
psoguery zawem chil’ejxewe g’uedijinuxes!..” jee-ar. Ha psalhexer nexh ze-ui-
xawe eetud tc’ime; pejiwe dy byyim yi dare ha l’im jy-axem mainexew g’yk’xer
mixer haras: “Adighexer; ya byy jilem yaxuepchil’xews, zeripsewifinuxer!.. Ha-
xer xuyt g’xhuijiniwe yelejhxeme, haxer psory zetirawik’enure g’uedijinuxes!..”
jee-ar. Hapxuedew ha yi psalhexer Adighexemy g’idjy-aa mexhuir. “Dy byyim
pchil’ dixuexhuin f’ek’a ziry dimic’en xueeyiwe” c’ewifawe g’idjee-ar! Ha l’im jy-
am diteetime, Qeeymet Maxuer g’asixu dy byyim dixuepchil’iwe dipsewinus!..
Ha guipsisek’em, Adighexer zyk’ f’iqhamre xuytiniqhamre dizerixuymicenur
naxue dides! Hapxuedew chixhuk’e, nit’e Adighexer f’iqhamre xuytiniqhamre
dixuezicenu guipsisek’emre qhogu zaxuemre dene g’ichidqhuetinur?!. Haxer
g’ichidqhuetinu c’ip’e zaxue zaquer, Halih’ Lhap’em yi aayetxer haras! Habi
g’ynemic’awe neqhuec’ guipsisek’exem, neqhuec’ c’ip’exem, pejiw dy qhogu
zaxuer chidqhuetinu-am!.. Halih’ Lhap’em g’idjy-axem diteek’iwe, dy byy jilem
qhapchg’uawe yi darexem ya psalhexer dy f’ech xhuime, yigyiry dig’apts’enus!
Dy jaqhueqhuxemre habixem yaxuelajhexemre ja-axem deeda-uexeme, sitim
chiqhuey dig’apts’enus! Dy chh’axem g’aaryg’uenu belih’xer zyk’ nexh mac’e
xhuinuxe-am.
Harasy Halih’ Lhap’em yi aayetxer zaxuexew, yiryquxew g’idguiri-uexeme, di-
zeryg’uen xueey “qhogu zaxuer” g’adqhuetinure habi diryg’uenus! Adighe Ji-
lem zerijilek’e Halih’ Lhap’em yi aayetxemk’e g’idjy-aaxer, zaxuexewre yiryqu-
xewre zyk’ g’idguiri-uaxe-am! Halih’ Lhap’em g’idjy-aaxem zerijileke dateeta-
xe-am! Haras, jenosydicxuemre hadireey belih’ qomimre dy chh’axem g’aac’i-
ryg’uaxer!.. Yiryquiwe dimits’ixu ziguerxem ja-axer de dy f’ech xhuiwre, habi-
xem zag’eedqhaqhaapts’ewre tc’exer dimic’ejxewre dizerizewam chh’ak’e, dy
chh’axem g’aaryg’uexer dimic’ejiwe dy jaqhueqhuxem zadqhawixas! Adighe-
xem dy chh’am g’aaryg’uar mys haras! Ha l’im g’idjy-axem dideetime, habi yi
psalhexem, Adighexer Halih’ Lhap’em g’idjy-axem dapi-uycin f’ek’a zyk’ zi c’i-
p’e dinaqhasifinu-am. F’iwe zi c’ip’e dinesiniwe pejiw yaxueey-am!.. Haxer
g’ideplhxewre pts’i yawipsir. Adighexer tinc didew dig’izeripts’exem chh’ak’e
haxer qhapchg’uawe meguif’exer!.. Adighexem; dy jaqhueqhuxem yigyiry za-
g’eedqhaqhaapts’eme, dy duneeyim g’ynemic’awe, dy axhretiry dqhag’ueda,
t-ac’ek’a xhuinus!..
. Nit’e Adighexem l’o tc’en xueeyxer?!.
. Adighexem tc’en xueeyxer mixers: Halih’ Lhap’em yi aayetxemk’e g’idjy-a
psalhexem dateemik’iwe dateetin, habixem daqhalhaqhu dy “qhogu zaxuem”
diryg’uen xueeys! Habi f’ek’a xeg’uedejiniqham dig’eeziqhalifinu neqhuec’ zi
qhogu chi-a-am!.. Har, Adighexem psoguemy dy chh’axem yittxen xueeys!..
Halih’ Lhap’em yi psalhexerras xeg’uedejiniqham dig’eeziqhalinur! Halih’ Lha-
p’em yi psalhexem zyk’ dateek’in xueey-am!.. 01.12.2017 YEMUZ Yilmez
.
YanıtlaSil. XASE
. …
.
. Zek’e qaaruxer ya mac’es,
. Zek’e mig’uate ya uexu... (!?.)
. Haras ya nepsxer yalhec’iw
. Guimac’e c’exhuxer pselhexu.
.
. Yit’aney xax-am ya guiqha
. Muradimy, har guape pchoxhu.
. Teezicefiny ya lhaqhue
. Habixem yadibolhaqhu:
.
. Har, zerachap’irs habixem
. Ya guic’em hanedelhxuibzer.
. Har, zeraxetirs habixem
. Yigyiry ya Adighepser...
.
. BYTSU Anatole
.
.
YanıtlaSil. DY ADIGHE TS’IXUIBZICXUE MAXUEM YIC’A PSELHEK’ER!..
.
. Adighe Cuweeyxer 21.05.1994 maxuem cheejhexem chiqhue, dy Adighe
Ts’ixuibzicxue Maxuem Adighebze qaabzek’e yic’a pselhek’er miras:
. ….
. Habi nemic’iw… “Psexer guif’ew” ja-ar! “Psexer psowiw” ja-ar! Dy hane –
hadexem ya psexer nobe meguif’exe!.. G’iddoguif’exe, “Fizeriqhuetijaxere?!.”
ja-ary! Harasy, dery dadeguif’ew, nobe hapxuedew g’adivqha-at! Dy binxery,
dy ts’ig’uxer haras!..
. Nag’ue – g’aag’uexem ya qhoguir zeridqhuiviry; “haxem ya qoguir nexuiw,
haxem ya qhoguir daxew!” Th’am solhe-u!.. Harasy, wygu qhag’uedin xueey-
am! Fyguir g’af-at!.. Fy bzer g’af-at!.. Fy lhabjher g’af-at!.. Th’am fyqhapsew!..
21.05.1994 Nalts’ig’u
.
.
. DY TS’IXUIBZICXUEM G’IDJY-AAXER C’EXIW DQHAZEC’EN XUEEYS!
.
. “Adighe Jilew” dig’anejifin chh’ak’e; Adighe Ts’ixuibzicxue Maxuem g’ize-
ridjy-aam xuedew, Adighexem dyguxer g’at-atin xueeys, Adighebzer g’at-atin
xueeys, dy c’ebler g’at-atin xueeys! Haxer; kuediw dip’ac’ew, c’exiw dqhaze-
c’en xueeys!.. 07.12.2017 YEMUZ Yilmez
.
. ADIGHE CEXYD LHAP’EXEM PSOMY YA PSEXER GUIF’ENUXES!..
YanıtlaSil.
. Rah’manire Rah’ymire Halih’im yi Ts’ek’e!..
.
. Halih’ Lhap’em; H’ujurat surem yi aayet yepchig’uichanem g’ichidjy-ar mi-
ras: “Se; ts’ixuxer zir zim zerits’ixuxew zeridenxe chh’ak’e, haxer, jile – jilexew,
lhepq – lhepqxew g’aziqhac’axes!..”
. Halih’im ha yi aayetir pejiw zimide, qhapchg’uaw “sekuiler” guipsisek’e za-a
devlet winafec’xem; Halih’ Lhap’em, ha yi aayetimk’e Adighe Jilemy g’idyta dy
jile xuytiniqhaxer yadexe-am! Devlet zami-a jile ts’ig’uxem, lhepq ts’ig’uxem
Halih’ Lhap’em g’aaryta ya xuytiniqhaxer; ha devlet winafec’xem yadexe-am!..
Devletxem; devlet zami-a jile ts’ig’uxem, lhepq ts’ig’uxem Halih’ Lhap’em g’aa-
ryta ya xuytiniqhaxer, habixem g’aatiraxaxewe, haxer yaqhapchil’xew, yaquiz-
xew yaqhapsewxer!..
. Halih’ Lhap’em; jile ts’ig’uxem, lhepq ts’ig’uxem, “Fy bzexemre fy kuiltur-
xemre fapik’!..” g’aajiry-a-am!.. Hawe devlet winafec’xem; “Halih’ Lhap’er dery
dy f’ech mexhuir.” ja-awe pts’i yawipsxew, jile ts’ig’uxem, lhepq ts’ig’uxem ya
bzexemre ya kuilturxemre yelejh ya ts’ixuxer yaqhabyyxer!.. Devlet winafec’-
xem; jile ts’ig’uxem, lhepq ts’ig’uxem, ya bzexemre ya kuilturxemre zirah’axew
zyk’ yaxueey-am, yaf’ef’-am!..
. Nit’e l’o tc’en xueeyir?.. Halih’ Lhap’em; “Fy bzemre fy kuilturimre fibghine!”
g’ichidjymi-ak’e, l’o tc’en xueeyir? Halih’ Lhap’em; Adighexem, “Adighebzemre
Adighe Kuilturimre” nyimeticxuexew g’ichidytak’e, Adighe Jilem, ha dy nyime-
ticxuexer xedqhaaxhuexewre, g’uexu nexh daxe dqhaxhuxewre dqhapsewin-
xe zerixueeyir, dy jile kuiltur wazyfe lhap’e dides!.. Adighexem; “Adighebzemre
Adighe Kuilturimre, xedqhaaxhuexewre zeridqhapsewinxem, zeriz – zeriziwy,
zerijilewy, deelejhamre deemilejhamre” ya h’eesepir, Halih’ Lhap’em zereettiji-
nuxemk’e zyk’ ceky dy-an xueey-am!..
. Yaguxemre ya jhexemre zedywibidxewe ADIGHE PEJ g’axhu dy ts’ixu lha-
p’exer, f’iwe ze yeguipsisijinxe xueey g’oxhuir, ha dy jile kuiltur uexuiqhue lha-
p’exem!.. Adighe Bzec’eniqhalejhychir cexyd teexhuih’xewe, neqhuec’ Adighe
Bzec’eniqhalejhychimy ya qhaac’exer ha dy jile uexuiqhue lhap’em didem ti-
ralhh’axewe, ya bjiqhar xic’im yi nexhibe Adighe Bzec’eniqhalejhxem, yilhesy-
chem c’yqhu zi zeman k’ih’ pc’onde zek’elhh’awijhxew zedelajhexew zec’i-
qhuiw (anonymiw) witikuim g’iraqhah’aa, bzec’eniqha kryterxem psomy yeg’u
g’axhu, Adighebzem yi txiqhaxer “yegeqhuaf’e didere zeeh’aqhuaf’e didere”
g’aziqhaxhu, habi yi daxaqhar “nerilhaqhu didewe” g’aziqhalhaqhu, duneeyim
deney “zeeh’aqhuaf’e” chixhu, alternatyfince dy jile txik’e system zaque g’axhu
“Adighe Txik’er;” Adighexem yeezir g’aachtewe zirah’anim yapoplher!.. Adighe
Jiler; alternatyfince yi jile txik’e system zaque “Adighe Txik’er” g’ychtew zery-
h’awe xueejheme, habik’e yi winexem, yi sabyyxemre yi nibjhic’exemre, Adi-
ghebzemre Adighe Kuilturimre charyqhaagewe, charyqhaac’ewe xueejheme,
duneeyim yexija dy Adighe Cexyd Lhap’exem psomy ya psexer guif’enuxes!..
Halih’ Lhap’em; Adighe Jilem nexhibew guic’eqhu g’itxuyc’ink’ey xhuinus, ha-
bi chiqhue!.. 20.11.2017 YEMUZ Yilmez
.
YanıtlaSilZEMAN KUED NEC’IW BLEDQHAK’INU G’IC’EK’INS!..
.
Maxue kued blek’inu g’ic’ek’ins
Guelhiw dy ar dybqhuim,
Yi-aw zi nec’iqha dyguim, yinicxuew!..
.
Qha kued yih’inu g’ic’ek’ins
Dy chik’aqhamre dy g’uedijin c’echiqhuemre,
G’ymik’iw zi wisag’ue wisere sy jilem yi zi maqire!..
.
G’iddeeg’u tf’aqhac’iw lhaxha tf’elhir,
Dimilhaqhuiw dizerymiqhabaquer habi,
Zeman kued nec’iw bledqhak’inu g’ic’ek’ins!..
.
. H’APAGHE Eerh’an
. G’izezidzek’ar: YEMUZ Yilmez
.
. ADIGHEBZEM YI ALFABEXER
YanıtlaSil.
. Adighebzem; “h’arf alfabe, maq alfabe, transkripsiyon alfabe” xhuiwe alfabe l’ew-
jhiqhuych yi-as. Qaberdeey diyalekytim yi alfabexer lheguim g’ichit-uetas.
.
1. ADIGHEBZEM YI H’ARF ALFABER
. Psalhem yi zi maqir ye yi zi maqim yi zi ah’ar g’aziqhalhaqhu yitxha standart su-
retim chh’ak’e H’ARF ye TXIPQ jido-ar.
. Adighebzem yi h’arf alfabem, h’arf 26re naqhiche 2re yi-as.
. H’arfxer mixers:
. a, b, c, d, e, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, p, q, r, s, t, u, v, w, x, y, z.
. Naqhichexer mixers:
. ( - ) : Zy pe yit h’arfim yi maqir, yeezim yi pe yit h’arfim yi maqim gueexir.
. ( ‘ ) : Zy wijh g’yt maq de-u h’arfim yi maqir yeexuizir.
.
2. ADIGHEBZEM YI MAQ ALFABER
. Adighebzem yi maq alfabem, maq txik’e 70 yi-as. Ha maq txik’exer mixers:
.
..a , ..aa , a , aa , b , c , ch , c’ , d , dz ,
..e , ..ee , ee , f , f’ , g , gy , gu , gh , g’ ,
g'u , h , h’ , ..i , i , i , j , jh , k , ky ,
ku , k’ , l , lh , l’ , m , n , ..o , o , p ,
p’ , q , qu , q’ , q’u , qh , qhu , r , s , t ,
t’ , ts , ts’ , ..u , ..uu , -u , uu , ua , ue , uee ,
ui , uy , v , w , x , xu , xh , xhu , ..y , y ,
y , z .
.
. GUI ZILHITENIQHAXER:
. Yawijhireey “ i ” , “ y ” h’arfxem, habixem ya maq de-uxer g’aaqhalhaqhuxer.
. Ya pexem noqutyt’ zyt maq ui h’arfxem, maq ui zeecexer g’aaqhalhaqhuxer.
. Maq ui h’arf quideeyk’e txa h’arfxem, ya pexemk’e pikya maq uixer g’aaqha-
lhaqhuxer. Haxer psalhexem ya pe maq chixhuxem ya maqxer ya pexemk’e pikya-
xew g’ok’xer. Ha maqxer psalhexem chixetxem ye ya k’ewix maq chixhuxem, maq
ui guek’ g’oxhuxery habixem ya pexem maq guezix yequa k’ec’ ( - ) naqhiche pitlh-
h’awe dotxir.
. Maq ui h’arf zeguet quideeyk’e txa h’arf zeguetxem, ya pexemk’e pikya maq ui
zeguetxer g’aaqhalhaqhuxer. Haxer psalhexem ya pe maq chixhuxem ya maq ze-
guetxer ya pexemk’e pikyaxew g’ok’xer. Ha maqxer psalhexem chixetxem ye ya
k’ewix maq chixhuxem, maq ui guek’ g’oxhuxery habixem ya pexem maq guezix
yequa k’ec’ ( - ) naqhiche pitlhh’awe dotxir.
.
YanıtlaSil. MAQ TXIK’E GUEREXEM NEXHIBEWE G’AAQHALHAQHU MAQXER
. “..a ” h’arfim; “ g’ , h , h’ , q , q’ , qh , xh ” h’arfxem ya wijhxem chytxem “ ..a
maq ui zeece k’ec’iw (..å maqiw) ” doger. Hadireey maq de-u h’arfxem ya wijhxem
g’ytxew g’aag’ue “ ..a ” h’arfim, “ ..a maq ui k’ih’iw ” doger.
. “ g ” h’arfim; maq de-uxem, maq ui qhuimxem ya pexem chytxem, psalhexem ya
k’ewix h’arf g’ichixhuxem, yi maq de-u qhuimimk’e (ġ maqk’e) doger. “ g ” h’arfir
maq ui psiqhuexem ya pexem yitxew g’ichig’uexem, habi yi maq de-u psiqhuemk’e
doger. Hawe “gegu” psalhemre habi g’iteexhuik’a psalhexemre ya “ ..e ” maq ui psi-
qhuexem ya pexem yitxew g’aag’ue “ g ” h’arfim, Iarapibzem yi DJUM h’arfim yi
“ dj ” maq de-uimk’e doger.
. “ h ” h’arfim; maq de-u zaquew maq ui h’arfxem ya pexem chytxem, habixem ya
maqxer ya pexemk’e pimikyaxew, zepimiwxew g’ireeqhak’ir. Hapxuedew g’aag’ue
“ h ” h’arfim yi maqir, maq de-u maxew (ĥ maqiw) g’ok’ir. “ h ” h’arfir; “ g, j, l, q, x ”
h’arfxem ya wijhxem yitxew g’ichig’uexem, yeezim yi maq de-u maxer g’ymik’iwe ha
h’arfxem ya maqxer zareeqhag’uek’iry “ gh, jh, lh, qh, xh ” maq de-uxer g’eeqhaxhuir.
. “ ..i ” h’arfim; Tirkuibzem yi “ ı ” h’arfim yi maq ui qhuim zeecemk’e doger. Hawe
“ ..i ” h’arfir, “ u ” h’arfim guemitiw maq ui h’arfxem ya pexem ye ya wijhxem yitxew
g’ichig’uexem, habi, Iarapibzem yi AYIN h’arfim yi maq de-uimk’e (ĩ maqk’e) doger.
. “ k ” h’arfim; maq de-uxem, maq ui qhuimxem ya pexem chytxem ye psalhexem ya
k’ewix h’arf g’ichixhuxem, yi maq de-u qhuimimk’e (ķ maqk’e) doger. “ k ” h’arfir
maq ui psiqhuexem ya pexem chytxem, habi yi maq de-u psiqhuemk’e doger. Hawe
Adighe ts’ixuits’e, lhepqits’e guerexem ya “ ky ” guipxem, “ ç ” maqimk’e dicheegey
mexhuir. Chapxha: Qeerbeky, Qaazbeky, Terkyoque. Qaberdeey diyalekytim h’arf wi-
neey (“ ç ” h’arf wineeyiry) chizeeth’a-am. Xamebze psalhexem ya “ ky ” guipim, “ k
psiqhue” maq de-uk’e doger.
. “ k’ ” h’arfim; “ k ” h’arfim yi maq de-u psiqhue xuizamk’e doger. Hawe “ k’igu,
nek’eguugu ” psalhexemre habixem g’aateexhuik’a psalhexemre ya “ k’ ” h’arf xuiza-
xem, “ ç’ ” maq de-u xuizamk’e doger. Qaberdeey diyalekytim, “ ç’ ” h’arf xuiza wi-
neeyiry chizeeth’a-am.
. “ ..u ” h’arfir, maq ui h’arf zaquewe “ g , g’ , k , q , q’ , qh , x , xh ” maq de-u h’arf-
xem ya wijhxem g’ytxew g’ichig’uexem habi yi maqir “..u maq ui niquew (..ů maqiw)”
g’ok’ir. “ ..u ” h’arfir, hadireey maq de-u h’arfxem ya wijhxem g’ytxew g’ichig’uexem
habi yi maqir “ ..u maq ui k’ih’iw ” g’ok’ir.
. “ ..y ” h’arfir, maq de-u h’arfxem ya wijhxem g’ytxew g’ichig’uexem habi Tirkuib-
zem yi “..i ” h’arfim yi maq ui psiqhue zeecemk’e (..î maqiw) doger. “ ..y ” h’arfir “ g ,
k ” h’arfxem ya wijhxem chytxem, yi maqir maq ui nique g’oxhuiry, “ g , k ” h’arfxem
ya maq de-u psiqhuxemk’e direeqhaager.
. “ y ” h’arfir, “ g , k ” h’arfxem ya wijhxem g’ymitiwe maq ui h’arfxem ya pexem
ye ya wijhxem chytxem, ha h’arfim Tirkuibzem chy-a yi maq de-uimk’e doger.
.
. ADIGHEBZEM YI MAQ BJIQHAR
. Yeezixem ya maq didexem g’ynemic’awe; “..a ” h’arfim “..á “ maq ui zeece
k’ec’iry, “gegu” psalhemre habi g’iteexhuik’a psalhexemre ya “ge” guipim “ dj ”
maq de-uiry, “ i ” h’arfim Iarapibzem yi AYIN h’arfim yi “ ĩ “ maq de-uiry, Adighe
ts’ixuits’e, lhepqits’e guerexem ya “ ky ” guipim ya “ ç ” maq de-uiry, “ k’igu,
nek’eguugu ” psalhexemre habixem g’aateexhuik’a psalhexemre ya “ k’ ” h’arf
xuizam “ ç’ ” maq de-u xuizary, “ ..u ” h’arfim “ ..ů “ maq ui niquery, “ y ” h’arfim
“ y “ maq de-uiry g’izeraqhalhaqhuxem chh’ak’e, Adighebzem yi maqxem ya
bjiqhar 70+7=77 mexhuir. Normal maq txik’e 70mk’e maq 77r dotxir.
.
.
YanıtlaSil3. ADIGHEBZEM YI TRANSKRIPSIYON ALFABER
. Adighebzem yi maq 77m yi transkripsiyon maq txik’exer mixers:
.
.. å (..a) , ..a , ..aa , a , aa , b , c , ch , c’ , ç (ky) ,
ç' (k’) , d , dj (ge) , dz , ..e , ..ee , ee , f , f’ , ġ (g) ,
gy , gu , gh , g’ , g'u , ĥ (h) , h’ , ..ı (..i) , ı (i) , ĩ (i) ,
j , jh , ķ (k) , ky , ku , k’ , l , lh , l’ , m ,
n , ..o , o , p , p’ , q , qu , q’ , q’u , qh ,
qhu , r , s , t , t’ , ts , ts’ , ..ů (..u) , ..u , ..uu ,
-u , uu , ua , ue , uee , ui , uy , v , w , x ,
xu , xh , xhu , ..î (..y) , î (y) , y , z .
.
. GUI ZILHITENIQHAXER
. Transkripsiyon maq txik’exem ya zi ah’ar ya normal maq txik’exemk’e, ya zi
ah’ary ya transkripsiyon maq txik’e wineexemk’e g’oxhuxer. H’arf wineeyxem,
transkripsiyon maq txik’e wineeyxer g’aaqhalhaqhuxer. “..å ” h’arf wineeyim; “ g’ ,
h , h’ , q , q’ , qh , xh ” h’arfxem ya wijhxem yitiw g’aag’ue “ ..a maq ui zeece k’e-
c’ir g’eeqhalhaqhuir. “ ç ” h’arf wineeyim; “Qeerbeky, Qaazbeky, Terkyoque..” xue-
de Adighe ts’ixuits’e, lhepqits’e guerexem ya “ ky ” guipxem ya-a ya “ ç ” maq de-
uir g’eeqhalhaqhuir. “ ç’ ” h’arf xuiza wineeyim; “ k’igu, nek’eguugu ” psalhexemre
habixem g’aateexhuik’a psalhexemre ya “ k’ ” h’arf xuizaxem ya-a “ ç’ ” maq de-u
xuizar g’eeqhalhaqhuir. “ dj ” h’arf zeguetim; “gegu” psalhemre habi g’iteexhuik’a
psalhexemre ya “ ..e ” maq ui psiqhuexem ya pexem yitxew g’aag’ue “ g ” h’arfim,
Iarapibzem yi DJUM h’arfim yi “dj” maq de-uimk’e deegen zerixueeyir g’eeqhalha-
qhuir. “ ġ ” h’arf wineeyim; “ g ” h’arfir maq de-uxem, maq ui qhuimxem ya pexem
chytxem ye psalhexem ya k’ewix h’arf chixhuxem, habi yi maq de-u qhuimimk’e
deegen zerixueeyir g’eeqhalhaqhuir. “ ĥ ” h’arf wineeyim; “ h ” h’arfir maq de-u
h’arf zaquew maq ui h’arfxem ya pexem chytxem, habixem ya maqxer ya pexemk’e
pimikyaxew, zepimiwxew g’izeryqhak’xer g’eeqhalhaqhuir. “ ..ı ” h’arf wineeyim;
“ ..i ” h’arfim, Tirkuibzem yi “ ı ” h’arfim yi maq ui qhuim zeecemk’e deegen zeri-
xueeyir g’eeqhalhaqhuir. “ ı ” h’arf wineeyim; guek’ maq ui h’arfıw g’aag’ue “ i ”
h’arfim, Tirkuibzem psalhem yi pe maqiw g’aag’ue yi “ ı ” h’arfim yi maq ui qhuim
pikyamk’e deegen zerixueeyir g’eeqhalhaqhuir. “ ĩ ” h’arf wineeyim; “..u ” h’arfim
g’ynemic’awe hadireey maq ui h’arfxem ya pexem ye ya wijhxem yitxew g’aag’ue
“ i ” h’arfxem, Iarapibzem yi AYIN h’arfim yi maq de-uimk’e deegen zerixueeyir
g’eeqhalhaqhuir. “ ķ ” h’arf wineeyim; “ k ” h’arfir maq de-uxem, maq ui qhuimxem
ya pexem chytxem ye psalhexem ya k’ewix h’arf g’ichixhuxem, habi yi maq de-u
qhuimimk’e deegen zerixueeyir g’eeqhalhaqhuir. “..ů ” h’arf wineeyim; “ ..u ” h’ar-
fir, maq ui h’arf zaquewe “ g , g’ , k , q , q’ , qh , x , xh ” maq de-u h’arfxem ya
wijhxem g’ytxew g’ichig’uexem habi “..u maq ui niquew (..ů maqiw)” deegen zeri-
xueeyir g’eeqhalhaqhuir. “..î ” h’arf wineeyim; “ ..y ” h’arfir, maq de-u h’arfxem ya
wijhxem g’ytxew g’ichig’uexem habi Tirkuibzem yi “..i ” h’arfim yi maq ui psiqhue
zeecemk’e deegen zerixueeyir g’eeqhalhaqhuir. “ î ” h’arf wineeyim; “ y ” h’arfir
guek’ maq ui psiqhue h’arfıw g’ichig’uem, habi Tirkuibzem yi “ i ” h’arfim yi maq
ui psiqhue pikyamk’e deegen zerixueeyir g’eeqhalhaqhuir.
28.12.2017 YEMUZ Yilmez
.
.
YanıtlaSil. ADIGHE NIBJHIC’EXEM DINIFCHOGUIQHUIR!..
.
. Duneeyim teet bzexem psoguemy diyalekyt kued ya-as. Hawe “Jile (Myllet)”
xhuijifa lhepqxer; ya bzexem ya diyalekyt zerizxemk’e zeguiri-uejif lhepqxers.
Zeguiri-uexew “zi” xhuijif lhepqxers, “Jile (Myllet)” xhuijifxer! Har zimiqhazec’ef
lhepqxer; habixem sity jira-a, neqhuec’ lhepqxem xotg’uih’ijxer!.. Habi g’ynemi-
c’awe zi lhepqir “Jile (Myllet)” xhuijifin chh’ak’e ha lhepqim; alternatyfincewe zi
jile txik’e system zaque yi-awe ha yi jile txik’e system zaquer zeryh’an xueeys,
har “jile xuyt” g’axhuijifin chh’ak’e!.. “Jile (Myllet)” mixhuijifa lhepqir, xeg’uedeji-
niqham g’eelijifinu-am! Haxer zaxuew g’idguirimi-uew, Adighexer “Jile (Myllet)”
dixhuijifinu-am! Adighe Txibze Cexydxem yalhxer xepchaw g’axhuiw witikuim
g’yh’aa alternatyfince dy jile txik’e system zaque “Adighe Txik’er,” Adighexem
zerijilek’e g’aatchtew zeeth’awe dixueejhen, dip’ac’ewe Adighe Kuiltur daxer
habik’e ttxijin, alternatyfince ha dy jile txik’e system zaquemk’e dy winexemre
dy yegyap’e wineeyxemre, dy sabyyxemre dy nibjhic’exemre, Adighebzemre
Adighe Kuilturimre chadqhaagewe chadqhac’en xueey g’oxhuir. Harasy fe dy
Adighe Nibjhic’exem; “Adighe Txik’er” wibqhuawe g’azi-uate ha dy txiqhaxem
fixeplhew “Adighe Txik’er” c’exiwe zevqhac’en, har, dy ts’ixuiw xhuam psomy
psinc’e didewe yavqhac’en xueey g’oxhuir. Alternatyfince dy jile txik’e system
zaque dy “Adighe Txik’er” Adighe Nibjhic’exem c’exiw zeefh’awe fixueejheme,
fy wered, fy wisexer habik’e ftxiwe haxem ya meqaamexemk’e fag’eegexeme,
“Adighe Txik’er” zeefh’awe Adighe Kuilturim fiteelejhih’ime, sitiry ha txik’emk’e
ftxiwre Adighebzemy firylajheme; Adighebzemre Adighe Kuilturimre duneeyir
chitixu xexhuexewre psewifinuxes!.. Fe dy nibjhic’exem hapxuedew h’areket
fc’ime, Adighexer xeg’uedejiniqham dig’eelifinus! Adighe Nibjhic’exem; ha dy
jile uexuiqhuexer fimiqhaguivew c’exiw vqhazec’enuxewe dinifchoguiqhuir!..
.
. ADIGHEXEM C’EXIW GUI ZILHITTEN XUEEYXER:
. Adighebzer t-ac’ek’ime, har, dy xekuir zerit-ac’ek’am nexhire kuedk’e nexh
eey xhuinus!.. Dy jaqhueqhuxem Adighebzer yaquiteniwe, yaqhag’uediniwe
ya wijh zerytxer zichidqhaqhuipchen xueey-am! Habi g’ynemic’awe diziqha-
guivexer, xamexem ya de-apiqueqhu zerixhuxer zichidqhaqhuipchen xueey-
am! Adighe Jilewe dig’izerinejifinim pejiwe dixueeyiwe chitime; dy jile txik’e
system zaque g’axhu "Adighe Txik'er" zerijilek’e zeeth'an zerixueeyir zichid-
qhaqhuipchen xueey-am! Adighexem; alternatyfince dy jile txik’e system za-
que “Adighe Txik’er” daxemk’e dy weredxer ttxiwre haxem ya meqaame da-
xexemk’e dag’eegeme, zy axer g’itteelh jilexem ya bzequitexem Adighebze
daxer yaqhal’efin-am! Adighebzer g’uexu nexh daxe g’axhuiwre, xexhuewre
psewifins! Adighebzer c’eniqhabze g’adqhaxuime; Adighexem c’eniqhaxem-
k’ey, eekonomyyk’ey c’exiw zig’adiwijhijifins!.. 17.10.2017 YEMUZ Yilmez
.
.
YanıtlaSil. SİZ ADIGE GENÇLERİ’MİZE GÜVENİYORUZ!..
.
. Dünyadaki bütün dillerin çok sayıda diyalektleri vardır. Milletleşebilmiş olan
toplumlar; tüm diyalektlerini muhafaza etmekle beraber, farklı diyalekttekilerin
anlaşabilmesi için bir diyalektte uzlaşıp onunla anlaşabilen toplumlardır. Onla-
rın yazıları alternatifsiz ve milli olup, asla “dayatma yazısı” kullanmazlar!..
. Adıge Yazı Dili Şehitleri’nin kanları ile de yoğurularak oluşan, alternatifsiz
ve milli tek yazı sistemimiz olan “Adıge Yazısı (Adighe Txik’er);” ilgili kitapları-
mızda ve cerkes.net sitesindeki yazılarımızda ayrıntılı olarak anlatılmıştır. O
yazılarımızın kopyalarını arşivlerinizde muhafaza ederek e-mail adreslerini öğ-
rendiğiniz Adıgeler’e iletirseniz ve sorusu olanların sorularını yanıtlayarak o
yazılarımızın içeriklerini Adıgeler’e öğretirseniz, önemli bir milli sorunumuzun
en güzel şekilde çözüme ulaşmasına önemli bir katkıda bulunmuş olursunuz!
(Bize e-mail adreslerini bildiren Adıgeler’e, o yazıları adreslerine iletiyoruz).
. Siz Adıge Gençleri’miz; o yazıları hemen inceleyip “Adıge Yazısı”nı çabuk
öğrenerek kullanmaya başlarsanız, şarkılarınızı ve ezgilerinizi “Adıge Yazısı”
ile yazarak onları güzel makamlarıyla okursanız, Adıge Kültürü’müzü “Adıge
Yazısı” ile Adıgece yazarak üzerinde çalışırsanız; Adıgece ve Adıge Kültürü
gelişerek yaşayabileceklerdir! Siz Adıge Gençleri’miz; hiç kimseye kanmadan
ve zamanınızı çaldırmadan iyi çalışırsanız, geleceklerinizi en güzel şekillerde
inşa edebilir ve aynı zamanda özgün Adıge Kültürü’müzü koruyup geliştirerek
ve bu değerli kültürel çalışmalarınızı toplumumuza uygun şekillerde aktararak
Adıge Toplumu’nu yok oluştan kurtarabilir ve böylece milli varlığımızın devam
etmesini ve gelişmesini sağlayabilirsiniz!..
. Siz Adıge Gençleri’mize güveniyoruz!.. 24.11.2017 Yılmaz Özcan
.